________________
૧૦૮ માંડીને દશમાં ગુણસ્થાનક અંતે પહોંચેલા આત્માઓને રાગ કે દ્વેષ
ઉદયમાં હોતા નથી, પણ સત્તામાં જરૂર હોય છે. રાગદ્વેષનો સર્વથા અભાવ નહિ. રાગદ્વેષના ઉદયનો સર્વથા અભાવ, ઉપશમ શ્રેણિમાં દશમાએ પહોંચેલાઓને દશમાને અંતે જરૂર થાય છે. ક્ષપકશ્રેણિ માંડેલા આત્માઓ દશમાના અંતે સર્વથા રાગદ્વેષ રહિત બની જાય છે, રાગદ્વેષ સત્તાગત પણ હોતા નથી, જ્યારે ઉપશમ શ્રેણિવાળાને દશમાને અંતે રાગદ્વેષ ઉદયગત સર્વથા ન હોય પણ સત્તાગત નિયમા હોય; અને દશમાના અંતે પણ રાગદ્વેષ સત્તાગત રહી જાય છે, એથી જ ઉપશમ શ્રેણિ માંડનારા આત્માઓ તે વખતે બારમાં ગુણસ્થાનકે જઈ શક્તા નથી અને અગીયારમાં ગુણસ્થાનકે જઈને પાછા પડે છે. સભાઃ ક્ષપકશ્રેણિ માંડે નહિ તો કેવળજ્ઞાન મળે જ નહિ એમ
-cÆ
Trees 2007)????a
ને ?
પૂજ્યશ્રી : હા. ક્ષપશ્રેણિ માંડી દશમાના અંતે રાગદ્વેષથી સર્વથા રહિતપણું પામ્યા વિના અને પછી પણ બાકીના ત્રણ ઘાતી કર્મો છેલ્લે છેલ્લે ક્ષીણ કર્યા વિના કેવળજ્ઞાન પ્રગટ કરી શકાતું નથી; એટલે કે ક્ષપકશ્રેણિ માંડ્યા વિના કોઈ કેવળજ્ઞાન પ્રગટાવી શક્યું જ નથી.
સભાઃ મિથ્યાદ્દષ્ટિ ક્ષપકશ્રેણિ માંડી શકે નહિ, એટલે તે પહેલાં સમ્યગ્દર્શન પામવું જ જોઈએ ને ?
પૂજ્યશ્રી : જરૂર. માંડે તો સમ્યગ્દષ્ટિ આત્મા જ ક્ષપકશ્રેણિ માંડે. મિથ્યાદૃષ્ટી આત્મા તે દશામાં ક્ષપકશ્રેણિ માંડી શક્તો જ નથી. ક્ષપકશ્રેણિ ક્ષાયોપશમિક
સમ્યક્ત્વની હાજરીમાં જ મંડાવી શરૂ થાય છે
સભાઃ ક્ષપકશ્રેણી માંડનારો આત્મા ક્ષપકશ્રેણિ માંડતી વખતે ઔપશમિક અગર ક્ષાયોપશમિક સમ્યક્ત્વમાં વર્તતો જ હોય ?
પૂજ્યશ્રી : આ પ્રશ્ન ફરી રૂપાંતરે આવ્યો. આત્મા જે સમયે ક્ષપકશ્રેણિ માંડવાની શરૂઆત કરે છે તે વખતે ક્ષાયોપશમિક સમ્યક્ત્વમાં જ વર્તતા હોય છે અને દર્શનસપ્તક્ને ખપાવી અટકી