________________
૧૦૨ જ તે પછીના પ્રથમ ભવમાં તરકે જાય બાકી ક્ષાયિક સમ્યકત્વ પ્રાપ્તિ
પછી તો તે આત્માઓ કદીપણ નરકે લઈ જનારા આયુષ્યકર્મને બાંધનારા થતા જ નથી. આથી સ્પષ્ટ છે કે ક્ષાયિક સમ્યકત્વને પામતાં પૂર્વે જ જો નરકે જવા લાયક આયુષ્યકર્મ બાંધી દીધું હોય તો જ તે પછીના પ્રથમ ભાવમાં તે પુણ્યાત્માઓને નરકે જવું પડે; એટલેકે સમ્યકત્વની હાજરીમાં તો દુર્ગતિએ જવા લાયક દુષ્ટ આયુષ્યકર્મ બંધાય જ નહિ એ ચોક્કસ જ છે.
સભા : ક્ષાયિક સમ્યકત્વ પામ્યા પછીથી આત્મા મોક્ષે ક્યારે જાય ?
પૂજ્યશ્રી : ક્ષાયિક સમ્યકત્વ પામતાં પહેલા જો આયુષ્યકર્મનો બંધ ન પડી ગયો હોય તો તે આત્મા તે જ ભવમાં મુક્તિ પામ્યા વિના રહે નહિ. ક્ષાયિક સમ્યકત્વ ક્ષપકશ્રેણિ માંડ્યા વિના પમાતું નથી. હવે ક્ષપકશ્રેણી માંડ્યા પછી આત્માએ તે પૂર્વે આયુષ્યકર્મનો બંધ કરી લીધો હોય તો તે આત્મા દર્શનસપ્તકનો ક્ષય કરીને અટકી જાય છે. અને તેથી જ તે પદ્મણિને ખંડ ક્ષપકશ્રેણિ કહેવાય છે. કદાચિત્ એમ પણ બને છે કે આત્મા ક્ષપકશ્રેણિ માંડ્યા પછીથી અનંતાનુબંધી ચારનો ક્ષય કરીને વિરામ પામી જાય છે અને મિથ્યાત્વનો તેણે ક્ષય નહિ કરેલો હોવાથી તેના ઉદયથી ફેર અનંતાનુબંધી ચતુષ્ક બાંધે એ શક્ય છે. પણ જેઓએ પૂર્વે આયુષ્યકર્મનો બંધ ન કરી લીધો હોય તે આત્માઓ તો ક્ષપકશ્રેણિ માંડી દર્શનસપ્તક્તો ક્ષય કરવા દ્વારા ક્ષાયિક સમ્યગદર્શનને પામી અન્તર્મુહૂર્તમાં કેવળજ્ઞાન પણ ઉપાર્જ છે; અને જે ભવમાં કેવળજ્ઞાન પમાય તે ભાવમાં નિયમા મોક્ષ પમાય એ તો ભાગ્યે જ કોઈ જૈનથી અજાણ્યું હશે !
મિથ્યાદષ્ટિ ક્ષપકશ્રેણિ માંડી શકે જ નહિ સભા ક્ષપકશ્રેણિ મિથ્યાદૃષ્ટિ આત્મા માંડી શકે?
પૂજયશ્રી મિથ્યાદૃષ્ટિ આત્મા ક્ષપકશ્રેણિ માંડી શકે જ નહિ; સમ્યગુદૃષ્ટિ આત્મા જ ક્ષપકશ્રેણિ માંડી શકે; પછી તે અવિરત ગુણસ્થાનકે વર્તતો હોય, દેશવિરતિ ગુણસ્થાનકે વર્તતો હોય, પ્રમત્ત ગુણસ્થાનકે વર્તતો હોય કે અપ્રમત્ત ગુણસ્થાનકે વર્તતો હોય ! એટલે અવિરતિધર સમ્યગુષ્ટિ આદિ ક્ષપકશ્રેણિ માંડી શકે, પણ મિથ્યાષ્ટિ તો ક્ષપકશ્રેણિ માંડી શકે જ નહિ.
શયાળ અયોધ્યભાગ-૧