________________
( ૭ )
મંત્રીએ તેમને તેમ કરતાં નિવારીને કહ્યુ કે– હે વત્સ ! તમે અહીંથી દેશાંતરમાં ચાલ્યા જાઓ. જીવતા નર અનેક પ્રકારના ભદ્રને (કલ્યાણને) મેળવી શકે છે.’ મંત્રીના આ પ્રમાણેના કથનથી તેઓએ શિરચ્છેદ કરવાથી નિવૃત્ત થઈને ધીરતા ધારણ કરી, ખડ્ગ સહિત પરદેશ તરફ પ્રયાણ કર્યું.
પછી મંત્રીએ કુંવરના મસ્તક જેવા જ માટીના એ મસ્તક બનાવી, તેના પર તેના વણુ જેવા રંગ લગાડી, રુધિરવડે વ્યાપ્ત કરીને રાજા પાસે સાંજે રાજસભામાં રજૂ કર્યા. તે જોઇને પુત્રમરણના શાકથી પીડિત થયેલે રાજા પશ્ચાત્તાપ કરવા લાગ્યા, એટલે મંત્રીએ પાતાની કૃતિ પ્રગટ ન થાય તેટલા માટે તે બ ંને મસ્તક દૂર ફેંકાવી દીધા. આ હકીકત સાંભળીને લક્ષ્મી રાણી ષિત થઇ અને સુરસુ ંદરી રુદન કરવા લાગી. મંત્રીએ ગુપ્ત રીતે સુરસુંદરીને ખરી હકીકત જણાવી એટલે તે નિશ્ચિત થઇ.
અહીં પાલ ગેાપાળે પૃથ્વી પર પર્યટન કરતાં અન્યદા કાઇ મનુષ્ય રહિત વનમાં નિર્ભયપણે પ્રવેશ કર્યાં. રાત્રે એક વડના વૃક્ષ નીચે સુખનિદ્રાએ સૂતા તેવામાં વૃક્ષ પર એક શુક્ષુકીનેા પરસ્પર મનુષ્ય ભાષામાં થતેા આલાપ ( વાતચીત ) સાંભળીને પાલ કુમાર જાગી ગયેા. વૃક્ષ ઉપર નજીકમાં પડેલા એ આગ્નવૃક્ષના ફળને જોઇને ઝુકી ખેાલી કે- હું પ્રિય ! કહેા, આ આમ્રફળ ખાવાથી મનુષ્ય શુ લાભ મેળવે ? ’ શુક એલ્યે! કે હે પ્રિયા ! આ બે ફળમાંથી પાકું ફળ ખાનારને પાંચ દિવસમાં પ્રાજ્ય એવું રાજ્ય મળે કે જે રાજ્ય ઈંદ્રના સ્વર્ગના રાજ્ય જેવુ સુંદર હેાય અને આમાંથી કાચા ફળના ખાનારને પાંચ મેટી આપત્તિ ભાગવ્યા પછી રાજ્યની પ્રાપ્તિ થાય. આ પ્રમાણે એ બંને ફળના આસ્વાદનુ ફળ જાણું.' તે સાંભળીને શુકી ખેલી કે- જો