________________
( ૫ )
ગળે અંગુઠા દબાવીને પ્રાણુનાશ કર્યો. એવી દુર્ગતિમાં જવાની સાક્ષીભૂત સ્ત્રીને હા ઇતિ ખેદે! ધિક્કાર હા!
અહીં પેલી મહાલક્ષ્મીએ મનવડે વિલખી થઈને પછી માયા– કપટથી નખવડે શરીર વિલૂરી બહુ વખત સુધી વિલાપ કર્યા. એક મહિના પૂર્ણ થયે એટલે ઉત્તમ પુરુષમાં મંડનભૂત રાજાએ મેટા મહાત્સવવડે નગરમાં પ્રવેશ કયા. પછી અંત:પુરમાં જતાં મહાલક્ષ્મી રાણીને અત્યંત રાતી ને શાક કરતી જોઇને રાજાએ પૂછ્યું કે— તારી કાણે આવો વિડંબના કરી છે કે જેથી તુ ં આમ દુ:ખી થાય છે ? ’ એટલે તે કપટવડે કહેવા લાગી કે—‹ હે પ્રાણેશ ! રાગાન્ધ એવા તમારા પુત્ર પાલે ઉચ્છ્વ ખલ ને મદાન્મત્ત હાથી જેમ કમલિનીની વિડંબના કરે એમ મારી વિડંબના કરી છે. ’ તે સાંભળીને રાજાએ કહ્યું કે— મારા પુત્ર પ્રાણાંતે પણ પાપ કે અકૃત્ય કદાપિ કરે તેવા નથી. જો ચંદ્રમાંથી અંગારાની વૃષ્ટિ થાય, સૂર્ય માંથી અંધકાર પસરે, સમુદ્ર જો મર્યાદા મૂકે અને અમૃતથી જો મરણ થાય તેા પણ મારા પુત્ર પાલ આવું અકૃત્ય કરે તેવું હું માની શકું નહીં; માટે તારા અસત્ય ખેલવાથી સયુ !તુ ખાટા વિષાદ કરવા તજી દે.’ એમ કહીને નિર્વિકલ્પ બુદ્ધિવાળા રાજા રાજસભામાં ગયા. અહીં રાષથી અંધ થયેલી મહાલક્ષ્મી પેાતાના મનમાં વિચારવા લાગી કે- હા છંતિ ખેદે ! મને ધિક્કાર થાઓ ! પૂર્વ કર્મના દોષથી મારી કામેચ્છા પૂરી થઇ નહી અને સ્વામીએ પણ મને અસત્યવાદી કહીને અપમાનિત કરી, માટે હવે તા અગ્નિમાં પ્રવેશ કરીને મારા દુ:ખના અંત લાવું; કારણ કે માનભ્રષ્ટ થયેલાને જીવિત કરતાં મરણુ જ વધારે શ્રેષ્ઠ છે.
આ પ્રમાણે વિચારીને કાપના આવેશથી ખાટા અભિનવેશવડે તે રાણી અગ્નિમાં પ્રવેશ કરવા માટે વન તરફ ચાલી.
