________________
ઉપમિતિભવપ્રપંચો કથા ભાગ-૬ | પંચમ પ્રસ્તાવ
શ્લોક :
विशालमुन्नतं तुङ्ग, स्निग्धलोमशमार्दवम् ।
वक्षःस्थलं भवेद् धन्यं, विपरीतमतोऽपरम् ।।१०७।। શ્લોકાર્ચ -
વિશાલ, ઉન્નત, તુંગ=ઊંચું, સ્નિગ્ધ, લોમશ=રોમવાળું, માર્દવ વક્ષઃસ્થલ ધન્ય પુરુષને હોય છે, આનાથી બીજું વિપરીત છે. II૧૦૭ી. બ્લોક :
कूर्मसिंहाश्वमातङ्गसमपृष्ठाः शुभा नराः ।
उद्बद्धबाहवो दुष्टा, दासास्तु लघुबाहवः ।।१०८।। શ્લોકાર્થ :
કૂર્મ, સિંહ, અશ્વ, માતંગ જેવા પૃષ્ઠવાળા મનુષ્ય શુભ છે. ઉબદ્ધ બાહુવાળા દુષ્ટ છે. લઘુબાહુવાળા દાસ છે. ll૧૦૮l બ્લોક :
प्रलम्बबाहवो धन्याः, प्रशस्ता दीर्घबाहवः ।
अकर्मकठिनौ हस्तौ, विज्ञेयाः पादवन्नखाः ।।१०९।। શ્લોકાર્ચ -
પ્રલમ્બબાહુવાળા ધન્ય છે. દીર્ઘબાહુવાળા પ્રશસ્ત છે. બે હાથ ક્રિયા રહિત હોવાથી કઠિન છે. પગની જેમ નખો જાણવા. II૧૦૯ll બ્લોક :
दीर्घा मेषसमः स्कन्धो, निर्मासो भारवाहकः ।
मांसलो लक्षणज्ञानां, लघुस्कन्धो मतः किल ।।११०।। શ્લોકાર્ચ -
દીર્ઘ, માંસ વિનાનો, મેષ જેવો સ્કંધ ભારને વહન કરનારા છે. લક્ષણ જાણનારાઓને માંસલ પુષ્ટ, લઘુસ્કંધ સમ્મત છે. II૧૧૦|| શ્લોક :
कण्ठो दुःखकरो ज्ञेयः, कृशो दीर्घश्च यो भवेत् । સ પુત્રિમ શ્રેષ્ઠ, વનિત્રવિરનતઃ પા૨૨૨
