________________
૨૩૩
ઉપમિતિભવપ્રપંચા કથા ભાગ-૧ | પંચમ પ્રસ્તાવ શ્લોક :
ततः कृतप्रणामोऽहं, प्रोक्तो दत्ताशिषा तया ।
ब्रूहि वत्स! कुतस्त्योऽसि ? त्वं मे हृदयनन्दन ! ।।४५०।। શ્લોકાર્ચ -
તેથી કરાયેલા પ્રણામવાળો, અપાયેલા આશિષવાળી તેણી વડે હું કહેવાયો. હે વત્સ! ક્યાંનો તું છો ? હે હૃદયનંદન ! મને તું કહે. ll૪૫oll
मार्गानुसारितासंगमः શ્લોક :
मयोक्तमम्ब! जातोऽहं, धिषणाया धरातले । पुत्रोऽहं बुधराजस्य, देशकालिकयोगतः ।।४५१।।
વિચારને માર્ગાનુસારિતાનો મેળાપ શ્લોકાર્થ :
મારા વડે કહેવાયું. હે માતા ! ધરાતલમાં ધિષણાથી હું ઉત્પન્ન થયો. દેશકાલિક યોગથી બુધરાજાનો હું પુત્ર છું. ll૪પ૧|| શ્લોક :
एतच्चाकर्ण्य सा नारी, विलसन्नयनोदका । स्नेहेन मां परिष्वज्य, चुम्बित्वा मस्तके मुहुः ।।४५२।। ततः प्राह महाभाग! चारु चारु कृतं त्वया ।।
त्वमादावत्र मे वत्स! विदितश्चित्तलोचनैः ।।४५३।। શ્લોકાર્ચ -
આ સાંભળીને વિકાસ પામતાં નેત્રોમાંથી નીકળતા પાણીવાળી તેનારી મને સ્નેહથી આલિંગન કરીને, મસ્તક ઉપર વારંવાર ચુંબન કરીને, ત્યારપછી કહે છે હે મહાભાગ! તારા વડે સુંદર સુંદર કરાયું. હે વત્સ ! પ્રારંભમાં અહીં આ સ્થાનમાં, તું ચિત્તરૂપી લોચન વડે જણાયો. ll૪૫-૪૫all
બ્લોક :
जातिस्मरे जनस्यैते, लोचने हृदयं च भोः । यतोऽमूनि विजानन्ति, दृष्टमात्रं प्रियाप्रियम् ।।४५४।।
