________________
- શતકનામા પંચમકર્મગ્રંથ છે
સYI MEો, જેસતિ ગાવસુ તુE I46II ઉોન નન્ન, - ઉત્કૃષ્ટબંધ, જઘન્ય બંધ પI - સાતમૂળ પ્રકૃતિ સંબંધિ
રૂયર - પ્રતિપક્ષી, તે અનુત્કૃષ્ટ અને અજઘન્યબંધ અર્થ :- ઉત્કૃષ્ટબંધ, જઘન્યબંધ, અનુત્કૃષ્ટબંધ, અજઘન્યબંધ એ ચાર ભાંગા અથવા સાદિબંધ, અનાદિબંધ, ધ્રુવબંધ અને અધુવબંધ એ ચાર ભાંગા જાણવા. સાતમૂળ પ્રકૃતિ સંબંધી અજઘન્ય બંધ ચાર પ્રકારે છે. અને બાકીના ત્રણ બંધને વિષે (જઘન્ય, ઉત્કૃષ્ટ, અનુત્કૃષ્ટ) સાદિ, અધ્રુવ એ બે પ્રકારે બંધ છે. ચાર આયુષ્યને વિષે સાદિ અને અધુવ એ બે ભાગે બંધ છે. ૪૬ વિવરણ:-સર્વથી વધારે બંધ તે ઉત્કૃષ્ટબંધ કહીએ. ઉત્કૃષ્ટમાં એક સમય ન્યૂનથી માંડીને સમય સમયની હાની કરતાં જ્યાં સુધી જઘન્ય થાય ત્યાં સુધી એટલે જઘન્ય સહિત સર્વે અનુત્કૃષ્ટ બંધ કહેવાય. સર્વથી ઓછો બંધ તે જઘન્યબંધ કહીએ. અને સમયાધિક જઘન્યથી માંડીને સમય સમયની વૃદ્ધિ કરતાં જયાં સુધી ઉત્કૃષ્ટ થાય ત્યાં સુધી ઉત્કૃષ્ટ સ્થિતિબંધ સહિત સર્વે અજઘન્યબંધ કહીએ.
સાદિ : જે બંધ ની નવી શરૂઆત થાય અનાદિ ઃ જે બંધની આદિ ન હોય તે અનાદિ. ધ્રુવ જે બંધ કોઈપણ કાળે વિચ્છેદ નહી પામે, હંમેશા રહે તે ધ્રુવ. અધ્રુવ જે બંધ આગળ (ભાવિમાં) વિચ્છેદ પામશે તે અધુવ.
જ્ઞાનાવરણીય, દર્શનાવરણીય, વેદનીય, નામ, ગોત્ર અને અંતરાય એ છે મૂળકર્મનો જઘન્ય સ્થિતિબંધ લપકને ૧૦માના ચરમ સમયે હોય તેથી જઘન્યની સાદિ. અને એક સમય પછી તે છ કર્મનો બંધ વિચ્છેદ થવાથી જઘન્ય અપ્રુવ બંધ થાય. અને મોહનીય કર્મનો ક્ષપક ૯ માના ચરમ સમયે જઘન્યબંધ કરે તેથી સાદિ અને એક સમય પછી બંધવિચ્છેદ થવાથી જઘન્ય અપ્રૂવ થાય છે. આમ આયુષ્ય સિવાય સાત કર્મમાં જઘન્યબંધ બે પ્રકારે સાદિ – અધુવ છે.
હવે અજઘન્યબંધ ચાર પ્રકારે છે તે આ પ્રમાણે.
ઉપશમશ્રેણી ચઢેલાને અને ઉપશાન્ત મોહ ગુણસ્થાનકમાં અબંધ થઈ ત્યાંથી પડે અને ૧૦મે ગુણઠાણે છે કર્મનો અને મોહનીયનો નવમે આવે અથવા ભવક્ષયે
