________________
નો ઉત્કૃષ્ટ સ્થિતિબંધ
મૂળ કર્મનો ઉત્કૃષ્ટ સ્થિતિ બંધ. वीसयर कोडिकोडी नामे गोए अ सत्तरी मोहे।
तीसियरचउसु उदही, निरयसुराउम्मि तित्तीसा ||२६।। . યર ડિ છોડી - ક્રોડા ક્રોડ સાગરોપમ ઉદી - સાગરોપમ અર્થ - વીશ ક્રોડાક્રોડ સાગરોપમની ઉત્કૃષ્ટ સ્થિતિ નામ કર્મ અને ગોત્રકર્મની હોય. મોહનીયકર્મની ૭૦ કોડાકોડી સાગરોપમ હોય. બાકીના ચાર કર્મને વિષે ત્રીશ કોડા કોડી સાગરોપમ હોય. (આયુષ્યકર્મ) નારકી અને દેવતાના આયુષ્યને વિષે તેત્રીસ સાગરોપમ સ્થિતિ હોય. ર૬ - વિવરણ - એક સાથે બંધાતી સ્થિતિનું પ્રમાણ તે સ્થિતિબંધ તેમજ એકી સાથે એક સમયમાં બંધાતી વધારેમાં વધારે સ્થિતિનું પ્રમાણ તે ઉત્કૃષ્ટ સ્થિતિ બંધ કહેવાય. સ્થિતિબંધમાં મુખ્ય કારણ કષાય છે. જેમ કષાય વધારે તેમ સ્થિતિ વધારે બંધાય. અને જેમ કષાય ઓછા તેમ સ્થિતિ પણ ઓછી બંધાય. ઉત્કૃષ્ટ કષાય થી ઉત્કૃષ્ટ સ્થિતિબંધ થાય છે. મધ્યમ કષાયથી મધ્યમ સ્થિતિબંધ થાય. અને જઘન્ય કષાયથી જઘન્ય સ્થિતિબંધ થાય.
બાંધ્યા પછી ઉદયમાં ન આવે ત્યાં સુધીનો કાળ તે અબાધા કાળ કહેવાય. કર્મ બાંધ્યા પછી જીવને બાધા (પીડા) ન થાય ત્યાં સુધીનો કાળ તે અબાધાકાળ. જેટલા કોડાકોડી સાગરોપમ ઉત્કૃષ્ટ સ્થિતિ તેને તેટલા ૧૦૦ વર્ષ વડે ગુણવાથી અબાધાકાળ આવે છે. એટલે કે જેટલા કોડાકોડી સાગરોપમની સ્થિતિ તેટલા ૧૦૦ વર્ષ આબાધાકાળ. અને અબાધાકાળ રહિત તે નિષેક કાળ કહેવાય.
અહીં આયુષ્યકર્મનો ભોગ્ય (નિષેક કાળ) કહયો છે. તેમાં અબાધા સહિત કરવાથી સત્તાકાળ થાય છે. જેમ દેવાયુષ્યનો પૂર્વક્રોડના ત્રીજા ભાગ સહિત ૩૩ સાગરોપમ ઉત્કૃષ્ટથી સત્તાકાળ છે. આયુષ્ય સિવાયના કર્મોનો ગ્રંથકારે સત્તાકાળની અપેક્ષાએ સ્થિતિબંધ કહયો છે. તેમાંથી અબાધાન્યૂન ભોગ્ય (નિષેક) કાળ કહેવાય. જેમ જ્ઞાનાવરણીયનો ૩ હજાર વર્ષ અબાધકાળ. ૩ હજાર વર્ષ જૂન ૩૦ કોડાકોડી
