________________
અનુભાગબંધના સ્વામી
નિદ્રાદ્ધિકનો બંધ ૧ થી ૮માના ૧ લા ભાગ સુધી હોય છે, ૮ મા ગુણઠાણે સૌથી વધારે વિશુદ્ધિ હોય. ઉપશામક કરતા ક્ષેપકને વિશુદ્ધિ વધારે હોય તેથી અતિ વિશુદ્ધ ક્ષપક અપૂર્વકરણ નિદ્રાદિકના બંધ વિચ્છેદ સમયે જઘન્ય રસ બાંધે.
અશુભવર્ણાદિ ૪ અને ઉપઘાત એ પાપ પ્રકૃતિ છે તેથી તેનો જઘન્યરસ વિશુદ્ધિથી બંધાય છે. આ પાંચ પ્રકૃતિનો બંધ મિથ્યાત્વથી અપૂર્વકરણના ૬ઠ્ઠા ભાગ સુધી હોય છે તેથી અપૂર્વકરણ ગુણઠાણે સૌથી વધારે વિશુદ્ધક્ષક હોય છે. ત્યારે આ પાંચ પ્રકૃતિનો જઘન્યરસ ક્ષેપક અપૂર્વકરણ બંધવિચ્છેદ સમયે કરે છે.
હાસ્ય રતિ ભય જુગુપ્સા એ પાપ પ્રકૃતિ છે તેનો જઘન્ય રસ વિશુદ્ધિથી બંધાય આ ચાર પ્રકૃતિ મિથ્યાત્વથી અપૂર્વકરણના ચરમ સમય સુધી બંધાય છે તેથી અપૂર્વકરણ ગુણઠાણાના ચરમ સમયે વર્તતા ક્ષપક આ ચાર પ્રકૃતિનો જઘન્ય રસ બાંધે છે.
સંજ્વલન ચાર કષાય અને પુરુષવેદ એ પાંચ પાપ પ્રકૃતિ છે તેથી જઘન્ય રસ વિશુદ્ધિથી બંધાય, ક્ષપક અનિવૃત્તિકરણ ગુણ. ના ૧લા ભાગના ચરમ સમયે પુરુષવેદનો જઘન્યરસ, બીજા ભાગના ચરમ સમયે સંજ્વલન ક્રોધનો, ત્રીજા ભાગના ચરમ સમયે સંજ્વલન માનનો, ચોથાભાગના ચરમ સમયે સંજ્વલન માયાનો અને અનિવૃત્તિકરણ ગુણ.ના ચરમ સમયે સંજવલન લોભનો જઘન્ય રસ બંધ થાય છે.
विग्धावरणे सुहुमो मणुतिरिआ सुहुम विगलतिगआउं | वेउव्विछक्कममरा निरया उज्जोअउरल दुगं ॥71 ॥ નિરયા - નારકી
મા - દેવ અર્થ - પાંચ અંતરાય અને નવ (જ્ઞાન-દર્શનના) આવરણનો સૂક્ષ્મસંપરાય ગુણસ્થાનવાળો જઘન્ય રસ બાંધે, મનુષ્ય તિર્યંચો, સૂક્ષ્મત્રિક, વિકલત્રિક ચાર આયુષ્ય અને વૈક્રિયષક એ (૧૬ પ્રકૃતિ) નો જઘન્યરસ બાંધે દેવતા તથા નારકી ઉદ્યોતનામ અને ઔદારિકદ્વિકનો જઘન્ય રીતે બાંધે. ૭૧
TUS
