________________
અપર્યાપ્તાવસ્થામાં યોગવૃદ્ધિ
દરેકમાં જઘન્ય સ્થિતિબંધ તે પ્રથમ સ્થિતિસ્થાન, ઉત્કૃષ્ટ સ્થિતિબંધ તે ચરમ સ્થિતિસ્થાન જાણવું.
યોગવૃદ્ધિ અને કર્મમાં અધ્યવસાય સંખ્યા
पइखणमसंखगुणविरिअ, अपजपइठिइम संखलोगसमा । अज्झवसाया अहिया सत्तसु आउसु असंखगुणा ॥५५ ॥ પવળું – પ્રત્યેક સમયે
અાવત્તાયા -. અધ્યવસાયો અસંહનુળવિરિય - અસંખ્યાતગુણ વીર્યવાળા અહિયા - અધિક
અર્થ :- અપર્યાપ્તા જીવો પ્રત્યેક સમયે અસંખ્યાતગુણ વીર્યવાળા હોય અને પ્રત્યેક સ્થિતિબંધે અસંખ્યાતા લોકાકાશના આકાશ પ્રદેશ પ્રમાણ અધ્યવસાયો હોય છે. સાતકર્મને વિષે તે પ્રત્યેક સ્થિતિના અધ્યવસાયો વિશેષાધિક અને આયુષ્યકર્મને વિષે અસંખ્યાતગુણ હોય ॥પપા
વિવરણ :- હવે યોગવૃદ્ધિનું સ્વરૂપ કહે છે. અપર્યાપ્તાને પ્રતિ સમયે અસંખ્યાતગણી યોગ વૃદ્ધિ હોય છે. ઉત્પત્તિના પહેલા સમય કરતા બીજા સમયે અસંખ્યાતગણી યોગવૃદ્ધિ હોય છે. તેના કરતા ત્રીજા સમયે અસંખ્યાતગણી વીર્યવૃદ્ધિ એ પ્રમાણે અપર્યાપ્તાના ચરમ સમય સુધી જાણવું. કારણકે અપર્યાપ્તા વસ્થામાં વીર્યાન્તરાયનો ક્ષયોપશમ અને યોગ વ્યાપાર વધતો રહે છે.
" यदुक्तं - सव्वोवि अपज्जतो पइखणं असंखगुणाए जोगवृड़ढीए “યવુń વતિ''
સ્થિતિબંધના અધ્યવસાય :
એક એક સ્થિતિબંધના હેતુભૂત અસંખ્ય લોકાકાશના આકાશ પ્રદેશ પ્રમાણ અધ્યવસાયસ્થાનો હોય છે. એક સ્થિતિબંધ જુદા જુદા અસંખ્ય અધ્યવસાયોથી બંધાય છે. તેથી દરેક સ્થિતિસ્થાનના અસંખ્યાતા અધ્યવસાયસ્થાનો છે. જેમ જેમ સ્થિતિબંધ વધે તેમ તેમ તેના અધ્યવસાયસ્થાનોની સંખ્યા વિશેષાધિક હોય એટલે કે જઘન્ય સ્થિતિના કારણભૂત જુદા જુદા અસંખ્યાતા અધ્યવસાયો હોય,
92
