Page Text
________________
સંસ્કૃતિ અને સંસ્કૃતિના અભાવમાં ધર્મનું અસ્તિત્વ રહેતું નથી. ઈ.સ. પૂર્વેની છઠ્ઠી સદી સમગ્ર જગતમાં સ્વતંત્ર વિચારો અને ધાર્મિક ક્રાંતિના સીમાચિન્હરૂપ હતી. આ સદીમાં અનેક દેશોમાં પુરાતન વિચારો અને અંધવિશ્વાસોને આઘાત આપનારા તેમજ નવીન ચેતન-પ્રગટાવનારા ધાર્મિક નેતાઓ પેદા થયાં. એમાં ભારતમાં મહાવીર અને ગૌતમબુધ્ધ, ચીનમાં કોન્ફયૂશિયસ, ગ્રીસમાં પાયથાગોરાસ, ઇરાનમાં અષો જરથુષ્ટ્ર વગેરે નોંધપાત્ર વિભૂતિઓ મનાય છે. આ બધા વિચારકો જગતનાં ધાર્મિક પ્રશ્નોને હલ કરવા સક્રિય હતાં. એમણે અનેક નવીન તાર્કિક સિધ્ધાંતો દ્વારા જનતાને કઠોર અને અંધવિશ્વાસભર્યા ધાર્મિક જીવનમાંથી છુટકારો અપાવવા માટે પ્રયાસો કર્યા. સમગ્ર માનવજાતને પ્રેરણા આપનાર વ્યક્તિઓમાં મહાવીર સ્વામીનું સ્થાન અનોખું છે. જેણે જૈનધર્મનો પ્રચાર અને પ્રસાર કર્યો. જૈનધર્મનો ટૂંકમાં પરિચયઃ
શરૂઆતમાં પશ્ચિમના વિદ્વાનોએ જૈનધર્મ અને બૌધ્ધધર્મમાં ગોટાળો કર્યો. મિ. વેબરે જૈન સાહિત્ય ઉપર પહેલો નિબંધ લખ્યો એમાં એવું પ્રતિપાદન કર્યું કે જૈનધર્મએ બૌદ્ધધર્મનો ફાંટો છે. પરંતુ, બે ધર્મમાં તફાવત છે. આ બધા ગોટાળાનું કારણએ હતું કે જૈનધર્મનાં જુના ગ્રંથો - “જૈન સાહિત્ય' માં તીર્થકરો માટે “બુધ્ધ” અને “જિન” એ શબ્દો વપરાયા છે તેમજ બૌધ્ધ સાહિત્યમાં પણ બુધ્ધને માટે “બુધ્ધ” અને “જિન” શબ્દો વપરાયા છે. ડૉ.બલરે જૈનધર્મનો અભ્યાસ કર્યો પછી તેણે બહાર પાડ્યું કે જૈનધર્મએ સ્વતંત્ર ધર્મ છે. બન્ને ધર્મના પ્રચારકો મહાવીર અને બુધ્ધ સમકાલીન હતા, પણ તેમના ધર્મના સિદ્ધાંતો બારીકાઈથી તપાસતા માલુમ પડે છે કે બન્ને ધર્મો તદ્દન નિરાળા છે. અને જૈનધર્મ અન્ય ધર્મનો ફાંટો નથી.
જૈન સાહિત્યનો મહાન સંશોધક જર્મનીમાં બોન શહેરમાં ડૉ. હર્મન જેકોબી છે. તેમણે હસ્તલિખિત ગ્રંથોનું લીસ્ટ બનાવી બે હજાર પાનાનું કેટલોગ” બહાર પાડ્યું. બીજા એક જર્મન પ્રો. ગ્લાસેનોપરિએ ૭00 પાનાનો એકગ્રંથ લખ્યો જેમાં જૈનધર્મનું સઘળું રહસ્ય આવી જાય છે. પેરિસના ડૉ. સુબ્રાનો ‘ડી જૈન” નામનો ગ્રંથ એટલો બધો પ્રખ્યાત છે કે તેમાં વિશાળ દૃષ્ટિથી જૈનધર્મનું વિહંગાવલોકન કર્યું છે.”
જૈન સાહિત્યનો અભ્યાસ કરવા માટે યુરોપનાં કેન્દ્રોમાં મુખ્યત્વે : લંડન શહેરમાં બ્રિટિશ મ્યુઝિયમ, બર્લિનની સ્ટેટ લાયબ્રેરી તેમાં આર્ય વિભાગ
કચ્છમાં જૈન સંસ્કૃતિ- એક દષ્ટિપાત
| SR No. | 022690 |
| Book Title | Kutchhma Jain Sanskriti Ek Drushtipat |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Nita Thakar |
| Publisher | Nita Animesh Thakar |
| Publication Year | 2005 |
| Total Pages | 170 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 14 MB |