________________
ફાત્રિયકુંડ
ઉદ્યાન, અને નદીની ગડબડ નહિ ત્યાદિ કારણે ઉક્ત ચામાસાના લાલ કુંડપુરને જ વધુ મળતપણુ તેમ બન્યું નથી. ભગવાને કુંડપુરમાં એક પશુ ચામાસુ કર્યું " નથી. સ્પષ્ટ વાત છે કે, ક્ષત્રિયકુંડ વૈશાલીની પાસે જ ન હતું, પછી ક્ષત્રિયકુંડને કુડપુરને એ લાલ મળે જ કચાંથી? એટલું જ નહિ વૈશાલી અને કુડપુર પાસે પાસે હતાં તેના ઇશારા સરખા પણુ મળતા નથી તેા પછી વેસાડ પાસેનું વાસુકું ડ એ જ કુંડપુર છે એમ મનાય જ કેમ ?
ક્ષત્રિયકુંડ અને વાયુકુંડ એ બન્નેમાં ‘કુંડ' શબ્દનું સામ્ય છે, પરંતુ ઇતિહાસસિદ્ધ અને પ્રસિદ્ધ એવા કુડપુર કે ક્ષત્રિયકુંડને સ્થાને વાસુકું ડ એવું નામ પડે, એ કાયડા અણુઊકેલ ખની જાય છે. વાસુકુંડ તે ક્ષત્રિયકુંડ નહિ . પણ વૈશ્યગામ હાય એ વસ્તુ વધુ તર્કસંગત છે.
વાસુકુંડની પાસે બ્રાહ્મણકુંડ ગામ નથી. કર્મોર ગામ પણ નથી. કામનછપરાગાછીને કોરગ્રામ માની લઈએ પરંતુ દિશા ફેર છે. વાસુકુંડની વાયવ્યમાં કાલવા ગામ છે, તેની પહેલાં કર્મોરગ્રામ ઈએ, જ્યારે આ કામનછપરા તા વાસુકુંડની દક્ષિણે છે. એટલે વિહારની દિશા ઊલટી પડે છે. વાસુકુંડ અને કર્મારની વચ્ચે નદી પણ નથી. કાલવા પછી મારાક અને અસ્થિક ગ્રામ પણ મળતાં નથી. આ વિષયેંદ્રસૂરિ મહારાજ ‘ દ્વીધ્વનિકાય ’માં૧૬ખતાવેલ વૈશાલી, ભંડગ્રામ, હસ્તિગ્રામ અને જખૂગ્રામમાંના હસ્તિગ્રામને અસ્થિકગ્રામ તરીકે માને છે, જે ચેાકા શબ્દભ્રમ જ છે. ભગવાન મહાવીર અસ્થિકગ્રામ પધાર્યા અને ગૌતમબુદ્ધ હસ્તિગ્રામ
