________________
36
ક્ષત્રિય ઠ
હેતુ
આઈ એપ પધાર્યા હતા અને તેમણે ત્યાં જ ચામાસુ` કશું આ ઉલ્લેખ પરથી માની શકીએ છીએ કે, કુડપુર એ ગગાની દક્ષિણે રાજગૃહી અને ચંપાની વચ્ચે હતું. કુંડ પુરનુ` સ્વતંત્ર ગણરાજ્ય હતું. તેની વાયવ્યમાં મગધ રાજ્ય, ઉત્તરમાં મે ગિરના પ્રદેશ અને દક્ષિણમાં મલયનું રાજ્ય હતુ.
૨૦
પ્રાચીન ક્ષત્રિયકુંડ પહાડી ઘાટી ઉપર હતું, તેના એક પણ ઉલ્લેખ મળતા નથી પરતુ અમુક વર્ણન સ્થાના ઉપસ્થી કલ્પના થાય છે કે, પ્રાચીન ક્ષત્રિયકુંડ કદાચ પહાડી ઘાટીમાં શ્યું હશે. તે થ્યા પ્રમાણે છેઃ
૧. ભગવાન જ્યારે જ્યારે અહી પધાર્યા ત્યારે ત્યારે બ્રાહ્મણુકુંડ ગામના બહુશાલ ચૈત્યમાં રહ્યા હતા. આથી સમજી શકાય છે કે ક્ષત્રિયકુંડ પહાડી પર હશે, મા ઋણ હશે માટે જ તેઓ બ્રાહ્મણકુંડમાં સ્થિરતા કરતા હશે.
૨. વૈશાલી પાસે કૃતિપલાશ ચૈત્ય હતું. સભવ છે કે તેમાં એ ત્રણ પલાશનાં ઝાડા ખાસ ધ્યાન ખેંચે તેવાં હશે, જ્યારે ક્ષત્રિયકુંડ પાસે બહુશાલ ચત્ય હતું. તેમાં શાલનાં ઝાડા વધુ પ્રમાણમાં હશે. શાલાડ બહુ હોય એ હિસાબે પણ ત્યાં પહાડી કે ઊંચી નીચી ભૂમિ હાવાનુ પી શકાય છે.
૩. ક્ષત્રિયકુડથી ોર ગામ જવા માટે જળમા અને સ્થળમા એમ બે જાતના માર્ગો હતા. આ સ્થિતિ પહાડી જમીન હાવાના કારણે જ વધુ સંભવિત છે.
આ કારણેાથી ક્ષત્રિયકુંડ પહાડી ઘાટી ઉપર હશે એમ અનુમાન કરી શકાય.