________________
દિય અને ક્રિયાણી તરીકે વર્ણવેલાં છે. “ત્રિશાલાને દેવી તરીકે કયાંય લખી નથી સિાથે જમીનદાર ઉમરાવની સત્તા ધરાવનાર ક્ષત્રિય હતે પણ મૌલે લખે સવા લીધે મોટા સાથે સંધ ધરાવનાર હાઈ બીજા સરદાર કરતાં વધુ લાગી હતી. ત્રિશલાવિદેહની સજક હતી, રાજા ચેટકની ર્મમ હતી, તેથી તે વિદેહાકે વિદેહતા. તરીક વિખ્યાત હતી. ચેટક પણ વૈશાલીના રાજા નહીં કિન્તુ વેચાલીને શાસક અમીર મડળના નેતા હતા તેને હતા તેથી શૈલએ તે ઉલેખ કર્યો નથી. એટલું જ નહીં દિનુ રાજા રિટકના કારણે વૈશાલી. જેમધમાકુંક સ્થળ બન્યું હતું તેથી બોંએ વશાલી “પાખંડીઓના એક મઠ' તરીકે જાહેર કરી છે.
સંક્ષેપમાં મહાવીર અને બુધ એ બંને સામંત મંડળમાં જન્મ્યા હતા, અમીરને ઉપદેશતા હતા અને કુટુંબની લાગવગથી ઉત્કર્ષને પામ્યા હતા. શ્રેણિક રાજા ઉપર તે બંનેની અસર હતી. કોણિક પ્રથમ બુદ્ધ પ્રેમી નહિ પરંતુ પિતાના પિતા તથા નાનાને મારી જેનોની સહાનુભૂતિ ખાઈ એક હતો. એટલે પાછળથી બૌદ્ધધર્મી બન્યા હતા વીર વગેર:
[જૈન સાહિત્ય સરિોધક, ખં, ૧, એ ૨, પૃષ્ઠ ૬૯ થી ૯૭]
એકંદરે ડે. યાકોબી માને છે કે, વૈશાલી, પાસે કેટિગ્રામ એ જ ક્ષત્રિય છે.
() હાનલેએ ચહનું પ્રાકૃત વ્યાકરણ “ઉપાસક્રદશાંગી. બનેને અનુવાદ અને જેનપટ્ટાવલીએ પ્રસિદ્ધ કરેલી
