________________
આરામની જરૂર પડે છે. શુશ્રુષાની જરૂર પડે છે. આત્માને એવી કશી જ જરૂર પડતી નથી. ન તો સુખ સગવડની જરૂર કે ન વૈભવની.
શરીર અને આત્મા અભિન નથી. એક નથી. અલગ અલગ છે. ભિન્ન ભિન્ન છે.
આત્મા શરીરથી ભિન્ન છે. આત્માથી શરીર જુદુ છે.
જો કે જ્ઞાનીઓ આ વાત સારી રીતે જાણે છે. મૂર્ખ અને અજ્ઞાની જન જ શરીરને આત્મા માની લઈને કે શરીર - આત્માને અભિન્ન માની લેવાની ભૂલ કરી શકે. આત્મજ્ઞાની આવી ભૂલ કદી પણ કરે નહિ.
આત્મજ્ઞાની સમજે છે કે આ શરીર છે, તે આત્મા નથી. શરીર અને આત્મા ભિન્ન છે. એક મેથી અળગાં છે.'
આત્માથી શરીર અળગું છે. શરીરથી આત્મા જુદો છે. બે અભિન શી રીતે હોઈ શકે? એ ક્યારેય પણ શક્ય નથી. એ જાણે છે કે શરીરનો ધર્મ જુદો છે. આત્માનો ધર્મ જુદો છે.
બાહ્ય પરિબળો અને સાંસારિક વળગણ શરીર પર અસર કર્તા બની શકે છે.
આત્મા પર તેઓ પ્રભાવક બની શકતા નથી.
શરીરના ધર્મો ભૌતિકવાદી છે. શરીર સુખ ઈચ્છે છે. સગવડો ઈચ્છે છે.
આરામ ઝંખે છે. શણગાર ઈચ્છે છે. રોગની દવા ઈચ્છે છે. સંબંધો ઈચ્છે છે.
આત્મા ક્યારેય આવી ભૌતિક સુવિધાઓથી ખેવના રાખતો નથી. આત્માનો ધર્મ જુદો છે. આત્માનો ગુણ જુદો છે. દેહને સંસાર સાથે સંબંધ છે. દેહને સગા સંબંધીઓની જરૂર છે. દેહને સુંદરતા ખપે છે. આત્માની સુંદરતા તો અલગ ચીજ છે. આત્મા ભૌતિક સુંદરતાને ઈચ્છતો નથી. દેહ ઈન્દ્રિયોને ગુલામ છે. તે ઈન્દ્રિયોને વશ વર્તનાર છે.
૧૦૬