Page Text
________________
आ संबंधी बीजी गाथा दर्शावे छे के– “जे तिव्वपरिणामा, परीसहा ते भवन्ति उण्हाओ । जे मंदपरिणामा, परीसहा ते भवे सीया ॥ २ ॥” जेनाथी राग-द्वेषादिक अधिक थाय ते उष्णपरीसह अने जेनाथी मंदकषाय थाय ते शीतपरीषह. आवा परीषहने जीतनार शिष्य कर्म निर्जरा करी शके छे. गारव त्रण जातनां छे - १ रस, २ ऋद्धि अने ३ साता. 'मारा प्रभावथी सरस आहार मळे छे' तेवुं गौरव करवुं ते रस- गारव, 'मारा उपदेशथी श्रावको बोध पाम्या, साधुओनी संख्या वध' कहेवुं ते ऋद्धिगारव अने ‘मारा प्रभावथी शय्या, वसति संबंधी सुख प्राप्त थाय छे' तेवुं गौरव लेबुं ते सातागारव. आत्रण प्रकारना गारव रहित मुनि कर्मक्षय करी शके छे. वळी 'स्कंदकाचार्यना पांच सो शिष्य अगर तो 'स्कंदक मुनिनी जेम क्षमाशील होय, 'धन्ना अणगारनी माफक इंद्रियने जीतनार होय, ज्ञातासूत्रमां वर्णवेल कूर्मना दृष्टांतनी माफक इंद्रियने गोपाववावाळा होय, 'जंबूस्वामी अगर
M
१. वीसमा तीर्थंकर श्रीमुनिसुव्रतस्वामी पासे स्कंदक नामना राजपुत्रे दीक्षा लीधी. अल्पकाळमां सतत शास्त्राध्ययनथी तेओ आगमज्ञ थया. तेमने पांच सो शिष्योना आचार्य बनाववामां आव्या. एकदा पोताना बनेवीने प्रतिबोधवा माटे कुंभारकटनगरे जवानी गुरु समक्ष आज्ञा मांगी. गुरुए ज्ञानबळथी जोई कह्यं केत्यां जवाथी तमारा सर्वनो नाश थशे. स्कंदकमुनिए पुनः प्रश्न कर्यो लाभ थशे के हानि ? गुरुए कह्यं के-तमारा सिवाय सर्वने लाभ थशे. स्वशिष्योने लाभ जाणी ओ विहार करी कुंभारकटनगरे आव्या. त्यांना राजा दंडकनों प्रधान पालक पूर्वे ज्यारे स्कंदक राजपुत्रनी राजधानीमां गयेल त्यारे कुमारे तेने वादमां पराभव पमाड्यो हतो त्यारथी ते तेमना प्रत्ये रोषे भरायेलो हतो. स्कंदकने सपरिवार आवेला जाणी वेरनो बदलो लेवानो तेणे मनसूबो कर्यो. जे उपवनमां ते उतरवाना हता ते उद्यानमां पोताना गुप्त माणसोद्वारा रात्रिमां ने रात्रिमां ज शस्त्रो भूमिमां दटाव्या. बीजे दिवसे राजवीने उलटुं समजाव्यं के-हे राजन् ! आ साधुओ नथी पण ते साधुओना छुपा लेबाशनी नीचे महासुभटो छे. तेओ प्रसंग जोई तमारुं राज्य ग्रहण करवा इच्छे छे. जो ते हकीकतनी खात्री करवी होय तो तेओ ज्यां उतर्या छे त्यां तपास करावो. आपने संताडेला शस्त्रो मळी आवशे. राजाए ते प्रमाणे तपास करावी अने साधुओनं आकारस्थान छे एम समजी प्रधानने उचित शिक्षा करवानो हुकम आप्यो. पालकने जोईतुं हतुं ते मळी गयुं. तेणे तरत ज घाणी मंगावीने साधुओने तेमां पीली नाखवानो आदेश आप्यो. खंधक मुनिने आ समये गुरुना वचनो याद आव्यां. खंधक मुनि पालक क के सौथी प्रथम मने पीली नाख जेथी मारे मारा शिष्योनुं दुःख जोवुं न पडे. प्रधानने तो तेमने ज विशेष कष्ट आप हतुं एटले शिष्योने एक पछी एक तेमनी नजर समक्ष पीलवा मांड्या. दरेक शिष्यो अजब क्षमा धारण करी राजहुकमने मान आपता रह्या. ४९९ तो पीलाई गया. छेल्ला एक बाळसाधु बाकी रह्या त्यारे खंधकमुनिए पुनः विज्ञप्ति करी - आ बाळसाधु पहेला मने पीली नाख, तेमनुं दुःख मारी नजरे नहीं जोवाय. प्रधाने आवी नजीवी मांगणी पण नामंजुर खंधकमुनिनो अत्यार सुधी शांत रहेलो क्रोध ऊछळी आव्यो. तेणे त्यां ने त्यां ज नियाणुं कर्यु. प्रधाने बाळसाधुने अने छेवटे खंधकमुनिने पीली नाख्या. नियाणाना प्रभावे खंधकमुनि अग्निकुमार निकायमां देव थया. पूर्वभवना द्वेषथी तेणे समस्त नगरी बाळी दीधी. आजे ते दंडकारण्यना नामे ओळखाय छे. जीवनना प्रांतभागे खंधकमुनिनो रोष शांत न रही शक्यो, परंतु तेमना ५०० शिष्योए तो अजब शांति अने क्षमा धारण करी स्वहित साध्यं.
२. श्रावस्ती नगरीना कनककेतु राजाना तेओ पुत्र हता. वैराग्यभीना बनी तेओए संयम स्वीकार्यं. दीक्षा स्वीकार्याबाद स्कंधक राजकुमारे पृथ्वी-पर्यटन शरु कर्या. विहार करतां करतां तेओ पोताना बहेन बनेवीना राजनगर नजीक आवी पहोंच्या. राजा-राणी आ समये राजमहेलनी अगासीमां बेसी वार्ता विनोद करी रह्या हता. अचानक राणीनी नजर पोताना भाई ऊपर पडी. साधुवेषमां रहेला पोताना साळाने राजा ओळखी शक्यो नहीं. भाई प्रत्येना वात्सल्यथी राणीना नेत्रमांथी आंसुना बे-चार बिन्दु सरकी पड्या. राजाए ते जोतां ज तेना मनमां शंकाए स्थान लीधुं. राजाए वातनो खुलासो कर्या सिवाय ज मानसिक निर्णय करी लीधो के साधुना वेषमां आवेल आ नवीन आगंतुक राणीनो पूर्वनो प्रेमी हशे सर्व झेर करतां प्रेमनुं झेर विशेष कातील होय छे. आवेशमां ने आवेशमां तत्काळ त्यांथी ऊभा थई राजाए चांडालने बोलाव्या अने स्कंदक मुनिनी जीवतां ज चामडी उतारी लेवानो आदेश आप्यो. चांडालो मुनिराज पासे गया अने राजानो आदेश सांभळाव्यो. क्षमाशील मुनिराज आ हकीकत सांभळीने लेशमात्र खंचकाया सिवाय बोल्या- " तमे तमारुं कार्य खुशीथी बजावो. कहो हुं केवी रीते ऊभो रहुं तो तमने ओछी महेनत थाय." चांडालो तो मुनिनी अमृत झरती वाणी अने क्षमाशीलता जोई आश्चर्यमां गरकाव थई गया.
श्रीगच्छाचार- पयन्ना— १५८
| SR No. | 022586 |
| Book Title | Gacchayar Ppayanna |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Vijayrajendrasuri, Gulabvijay |
| Publisher | Amichand Taraji Dani |
| Publication Year | 1991 |
| Total Pages | 336 |
| Language | Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_gacchachar |
| File Size | 31 MB |