Page Text
________________
मंतओसहिउवहए ३-४ । इसिसत्ते ५ देवसत्ते ६, पव्वावेज्ज नपुंसए ॥६॥" १ वर्द्धितक, २ चिप्पिक, ३-४ मंत्रौषधिसमुपहत, ५ ऋषिशापित अने ६ देवशापित - आ छ प्रकारनां नपुंसकोने प्रव्राजित करवा.
१. वर्द्धितक- राजाना अंत:पुरमांचोकी करनार (कञ्चकी) नी बाळवयमांथी ज अंडगोलकने छेदी नाखवामां आव्या होय ते कृत्रिम नपुंसको वर्द्धितक जाणवा.
२.चिप्पिक- जन्मतां थकांज जेना अंड आंगळीवडे मसळी नाख्या होय ते. आ बने जणावेल भेदमां चोक्कस नपुंसकवेदनो उदय थाय तो शामाटे दीक्षा आपवी जोईए? ए शंकाना निरसन माटे कहे छे के- तेओमां केटलाकने उपशम थई जाय छे एटले तेओ कृत्रिम नपुंसक छे पण संक्लिष्ट (अशुभ) परिणामी नथी माटे दीक्षाने लायक छे.
३-४. मंत्रौषधिसमुपहत - मंत्रना प्रभावथी पुरुषवेद हणावाने कारणे नपुंसकवेद थयो होय. एवा केटलाक मंत्र, जंत्र होय छे जेना योगथी कुलडी प्रमुख जमीनमा दाटे तो लिंग नि:सत्त्व बनी जाय अने कृत्रिम नपुंसक बने. एवी ज रीते औषधी खवरावीने पण नपुंसक बनाव्यो होय. आ बंने प्रकारना नपुंसको दीक्षाने लायक छे.
५. ऋषिशापित-कोई तपस्वी ऋषिए श्राप आपतां का होय के–“मारी तपश्चर्याना प्रभावथी तुं नपुंसक थई जा.” ए प्रमाणे जे नपुंसक बनेल होय ते पण प्रव्रज्या लई शके छे.
६. देवशापित - देवे श्राप आपीने नपुंसक बनावेल होय.
आ रीते विचारतां अडताळीश भेदो दीक्षा देवाने योग्य नथी. आ संबंधमां अपवाद अने उत्सर्गमार्ग जाणवो होय तो निशीथचूर्णी, पंचकल्पभाष्यचूर्णी, व्यवहारचूर्णी प्रमुख पंचांगीना सूत्रो तथा ग्रंथो जोवा.
जे आचार्य सामाचारी न भणावे ते शत्रु समान जाणवा. आचार्य जिह्वा द्वारा चेलाने चाटे, लाड लडावे तेने पण वैरी सदृश ज जाणवो. ते संबंधे विशेष वृत्तांत जणावतां कहे छे
जीहाए विलिहतो, न भद्दओ सारणा जहिं नत्थि । दंडेण वि ताडंतो, स भद्दओ सारणा जत्थ ।। १७ ।। [जिह्वया विलिहन्, न भद्रक: सारणा यत्र नास्ति ।
दण्डेनापि ताडयन्, स भद्रक: सारणा यत्र ॥ १७ ॥ गाथार्थ-जे आचार्य शिष्योने स्नेहपूर्वक चुंबन करे छे, परंतु हितमार्गमा प्रवृत्ति करावनार तथा स्वकर्तव्यनु स्मरण करावनार सारणा, वारणा, चोयणा अने पडिचोयणा न करावे-न समजावे ते आचार्य श्रेष्ठ नथी-कल्याणकारी नथी; परंतु जे सद्गुरु समीपे रहेता छतां सारणा, वारणादिक थता होय अने कदाचने दंड आदिवडे ताडना करे तो पण ते श्रेष्ठ- हितकारी छे. १७
विवेचन - सुवर्णनी शृंखला शा कामनी? शृंखला सोनानी होवा छतां पण ते बंधनकारक ज छे. कोई आचार्य शिष्य प्रत्ये गमे तेटलो वात्सल्यभाव धरावता होय, स्नेहभाव राखता होय,
श्रीगच्छाचार-पयन्ना-९४
| SR No. | 022586 |
| Book Title | Gacchayar Ppayanna |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Vijayrajendrasuri, Gulabvijay |
| Publisher | Amichand Taraji Dani |
| Publication Year | 1991 |
| Total Pages | 336 |
| Language | Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_gacchachar |
| File Size | 31 MB |