________________
न बनवा द्यो.” आ प्रमाणे केटलोक समय व्यतीत थया बाद पुन: पूछ्युं त्यारे श्री वज्रस्वामीए शांतवाणी द्वारा जणाव्यु के “हजुसरसव प्रमाण भण्या छो अने मेरुपर्वत प्रमाण बाकी छे. अध्ययनमा कंटाळो न लावो.” लज्जाने लीधे आर्यरक्षिते अध्ययन शरू तो राख्युं परन्तु मन पार्छ हठतुं जतुं जणायु. छेवटे माताने मळवा जवाना आशयथी तेमणे श्रीवज्रस्वामी पासे विहार करवानी आज्ञा मांगी. श्रीवज्रस्वामीए ज्ञानदृष्टिथी जोयुं तो तेमने जणायु के आर्यरक्षित हवे विशेष अभ्यास करी शकशे नहीं, कारण के स्वप्न फळ मिथ्या न थाय. समग्र पायसमांथी शेष बाकी रह्य हतुं एटले आर्यरक्षित समग्र दशे पूर्वनो मारा द्वारा लाभ प्राप्त करी शकशे नहीं. माझं आयुष्य हवे अति अल्प छे अने आर्यरक्षित पुन: आ स्थळे आवशे ते पहेलां तो हुं काळधर्म पामी जईश.” भाविभाव जाणी श्रीवज्रस्वामीए तेमने आज्ञा आपी. आर्यरक्षित विहार करी पाटलीपुत्र आव्या अने दीक्षागुरु तोसलीपुत्र आचार्यने मल्या. त्यांथी विहार करी जन्मस्थान दशपुर आव्या. राजार अत्यंत बहुमानपूर्वक सामैयुं कर्यु. केटलाक समयनी स्थिरता दरमियान तेमणे पोताना माता, पिता, स्वजनसंबंधीवर्ग तेम ज केटलाक भव्य प्राणीने पारमेश्वरी दीक्षा आपी.
श्रीवज्रस्वामीना काळधर्म पाम्याना समाचार आर्यरक्षितने मळतां तेमने पोताना अपूर्ण रही गयेला अभ्यास माटे पश्चाताप थयो, परंतु ज्यारे पोते प्रथम वार ज तोसलीपुत्र आचार्यने मळवा जता हता त्यारे ज साडानव शेरडीना सांठा मळ्या तेनुं तारतम्य हवे तेमने समजायुं साडानव सांठा ए सूचन करता हता के साडानव पूर्व पर्यंतनुं ज्ञान तमने प्राप्त थशे.
पूर्वना अभ्यासने लीधे आर्यरक्षितनी शक्ति अनेक दिशाओमां विस्तृत थई हती. तेमनुं ज्ञान-बळ अनेक शंकाना समाधान करवा शक्तिमान नीवडतुं. एकदा महाविदेह क्षेत्रमा श्रीसीमंधरस्वामीने वंदन करवा गयेल शकेंद्रे प्रभुने पृच्छा करी के-“हे स्वामिन् ! आपना जेवू निगोदनुं सूक्ष्म स्वरूप भरतक्षेत्रने विषे कोई जाणे छे?" परमात्माए श्रीआर्यरक्षितसूरिनुं नाम आप्युं, एटले तेमने जोवानी इच्छाथी इंद्र वृद्ध ब्राह्मणरूप धारण करी मथुरानगरीमां आव्या अने गुरु समीपे जई निगोदनुं स्वरूप पूछ्युं एटले भगवंतना कथन मुजब ज सूरिश्रीए यथास्थित निरूपण कर्यु, इंद्र तेमनी आवी शक्तिथी अत्यंत रंजित थयो. बाद विशेष परीक्षा माटे तेमने स्व आयुष्य संबंधी पृच्छा करी त्यारे गुरुश्रीए चिह्न, आकृति अने लक्षण विगेरे ज्ञानथी जाणीने सागरोपमनुं आयु जणाव्यु. आ सांभळी अत्यंत हर्ष पामेला शक्रंद्रे श्रीसीमंधरस्वामीए कहेल सर्व व्यतिकर तेमने संभळाव्यो अने पोताना आगमननी निशानी तरीके वसतिनुं द्वार फेरवी दीधुं. बहार गयेला शिष्यो ज्यारे आव्या त्यारे तेओ विस्मय पाम्या अने उपाश्रयनुं द्वार शोधवा लाग्या त्यारे गुरुना दर्शाववाथी शिष्योए प्रवेश कर्यो. ज्यारे गुरुए तेओने इंद्र-आगम संबंधी व्यतिकर कही संभळाव्यो त्यारे शिष्योना आत्मामां आश्चर्यनी अवधी ज न रही. तेमना जीवननुं सर्वश्रेष्ठ कार्य ते शास्त्रज्ञानने चार अनुयोगमा विभक्त करवू-द्रव्यानुयोग, चरणकरणानुयोग, गणितानुयोग अने धर्मकथानुयोग*.श्रीआर्यरक्षितसूरिना समय पूर्वे साधुओ साधु पासे अने साध्वीओ साध्वी पासे आलोचना ग्रहण करती परंतु त्यारबाद
* आ चार अनुयोगने विभक्त करवानी तेम ज निगोदना सत्य स्वरूप संबंधी हकीकत केटलाक आचायों श्रीकालकाचार्यना नामे चढावे छे. ते तत्त्व केवलिगम्य छे.
श्रीगच्छाचार–पयन्ना-९१