________________
પક.
તવાથવિગમસુત્ર ભાગ-૨) અધ્યાય-૨| સુ-૨, ૩૩ ભાવાર્થ
જીવો પોતાના કર્મને વશ નવા જન્મના ક્ષેત્રમાં જઈને જન્મ લે છે તે જન્મ કેટલાક જીવોને સંમમિરૂપે મળે છે. જેમ એકેન્દ્રિય આદિ સંમૂર્છાિમ પંચેંદ્રિય સુધીના મનુષ્યોનો કે તિર્યંચોનો જન્મ ગર્ભથી કે ઉપપાતથી થતો નથી પરંતુ ઉત્પત્તિસ્થાનમાં રહેલા તે પ્રકારના પુલોમાં તેઓ જન્મી શકે તેવી યોનિ ઉત્પન્ન થાય છે, તેથી ત્યાં તેઓ જન્મે છે. વળી કેટલાક જીવો ગર્ભથી ઉત્પન્ન થાય છે જેમ મનુષ્ય અને કેટલાક તિર્યંચો. વળી કેટલાક જીવો ઉપપાતથી જન્મે છે જેમ દેવતા અને નારક. IIશા અવતરણિકા:
પૂર્વ ગાથામાં ત્રણ પ્રકારના જન્મ બતાવ્યા. તેથી પ્રશ્ન થાય કે ત્રણ પ્રકારના જન્મ લેનારા જીવો જે સ્થાનમાં ઉત્પન્ન થાય છે તે સ્થાનરૂપ યોનિ કેટલા પ્રકારની છે? તેથી કહે છે – સૂત્ર -
सचित्तशीतसंवृताः सेतरा मिश्राश्चैकशस्तद्योनयः ॥२/३३।। સુત્રાર્થ -
સચિત, શીત અને સંવૃત ઈતરથી સહિત અને મિશ્ર એક એક તેની યોનિઓ છે=જન્મની યોનિઓ છે=જન્મનાં ઉત્પત્તિસ્થાનો છે. ૩૩ ભાષ્ય :
संसारे जीवानामस्य त्रिविधस्य जन्मन एताः सचित्तादयः सप्रतिपक्षा मिश्राश्चैकशो योनयो ભવત્તિ છે તથાપિત્તા, સત્તા, સત્તારિત્તા, શીતા, ૩, શીતોષ્ણ, સંવૃતા, વિવૃત્તા, संवृतविवृता इति, तत्र नारकदेवानामचित्ता योनिः, गर्भजन्मनां मिश्रा, त्रिविधाऽन्येषाम् । गर्भजन्मनां देवानां च शीतोष्णा, तेजःकायस्योष्णा, त्रिविधाऽन्येषाम् । नारकैकेन्द्रियदेवानां संवृता, गर्भजन्मनां મિશ્રા, વિવૃતાડશેષાભિતિ પાર/રૂણા ભાગાર્થ :
સંસારે ગોવાતિ / સંસારમાં જીવોના આ ત્રિવિધ એવા જન્મની આ સચિતાદિ સપ્રતિપક્ષ અને મિશ્ર એવી એક એક યોનિઓ થાય છે. તે આ પ્રમાણે – સચિતયોનિ, અચિતયોતિ, સચિતાચિતયોતિ, શીતયોનિ, ઉષ્ણવોલિ, શીતોષ્ણથોવિ. સંવતયોતિ, વિવૃતયોતિ, અને સંવતવિવૃતયોનિ. "ત્તિ' શબ્દ નવ પ્રકારના યોનિના ભેદની સમાપતિમાં છે. ત્યાં=નવ પ્રકારની યોનિમાં, તારક અને દેવોને અચિતયોનિ છે, ગર્ભથી જન્મતારા જીવોની
