________________
, कृमिपिपीलिकाभ्रमरमनुष्यादीनामेकैकद्धानि ॥२३॥
મર્થ–(ાઉઝમમનુષાના) યેળ, કીડી, ભમરા, મનુષ્ય વગેરેને અનુક્રમે (જૈ ન) એકએક ઈન્દ્રિય વધારે વધારે છે. એટલે યેળ, જળાઈ, સરસીયું, શંખ વગેરેને સ્પર્શન અને રસન બે ઈન્દ્રિય છે. કીડી, મકડા, જુ વગેરેને સ્પર્શન, રસન, ધ્રાણુ એ ત્રણ ઇન્દ્રિય છે ભમરા, મચ્છર, તીડ વગેરેને સ્પર્શન, રસન, ઘાણ તથા ચક્ષુ એ ચાર ઈન્દ્રિય છે. અને દેવ, નારકી, પશુ, અને મનુષ્યને સ્પર્શન, રસન, વ્રણ, ચક્ષુ અને શ્રેત્ર એ પાંચ ઇન્દ્રિય છે૨૩.
સંક્ષિના સપના રજા અર્થ –(મન) જેમનસહિત જીવ હેય તે (સિન) સંસી જીવ છે. જે જીવને પિતાના હિત અહિતને અથવા ગુણ દૃષદિકને વિચાર હાય તથા શિક્ષા, ક્રિયા અને આ લાપને ગ્રહણુકરવારૂપ સંજ્ઞા હોય, તેને સંજ્ઞી પચેન્દ્રિય જીવ કહે છે. ૨૪. ન શકા–હમેશાં જીવ મનાજ હિતહિતની પ્રાણિરૂપ પ્રત્યેક કર્મ કરી શકે છે, તે વિગ્રહગાતમાં મન નથી; ત્યાં નવીને શરીરને માટે કેમ ગમન કરે? એ શંકા દૂર કરવાને માટે સૂત્ર કહે છે–
વિછાત વર્ષથી મારા અર્થ–(વિપ્રતિૌ ) નવું શરીર ધારણ કરવાને માટે
