________________
ઉપચારનય તથા ઉપનય પણ કહે છે, તેથી ઉપયુકત નંગમાદિ સાત નય તે દ્રવ્યને જ મુખ્ય કરે છે. એ કારણથી એ સાત ભેદ નિશ્ચયનયના છે. અને વ્યવહારનયના (ઉપચારનયના) સદભૂતવ્યવહારનય, અસદુભતવ્યવહારનય અને ઉપચરિતવ્યવહારનય એ ત્રણ ભેદ છે. જીવને ભાગાદિક કમેને કર્તા કહે તે સદ્ભતવ્યવહારનય છે કેમકે જીવની સત્તામાંજ રાગાદિક ભાવ રૂપપર્યાય છે. તથા જીવને દ્રવ્યકર્મ તથા શરીરાદિકના કમેને કત્ત કહે, તેને અસદ્દભૂતવ્યવહારનય કહે છે. અને ઘટપટાદિને કર્તા કહે તેને ઉપચરિતવ્યહારનય કહે છે. નિશ્ચય નયના પણ બે ભેદ છે. એક શુદ્ધ નિશ્ચયનય અને બીજો અશુદ્ધ નિશ્ચયનય. જીવને ક્ષાપશમરૂપ મતિજ્ઞાનાાદક ચાર જ્ઞાનેને કર્તા કહે, તેને અશુદનિશ્ચયનય કહે છે. અને શુદ્ધ દર્શન જ્ઞાનને અર્થાત્ કેવલદર્શન અને કેવલજ્ઞાનને કર્તા કહેવે તેને શુદ્ધનિશ્ચયનય કહે છે. એનું વિશેષ વર્ણન આલાપ પદ્ધતિ તથા નયચકદિ ગ્રન્થથી જાણવું. ૩૩, इति श्रीमदुमास्वामिविरचिते तत्वार्थाधिगमे मोक्षशास्त्रे
થોડાયઃ II
"
S
કા
લિ
Ns
III
.
) YE {