________________
૧૩૦
સપ્ત નય વ્યાખ્યા નામપણે ઓળખાતી હોય તે જ ધર્મરૂપે જ્યારે તે પરિ
મે ત્યારે જ તે નામ તેને ઘટે એમ કહેનાર.
શ્રી પ્રવચન સારે દ્વાર–શ્રી નેમિચંદ્રસૂરિ
૧. નન —ઘણું પ્રમાણે કરીને અર્થત મહાસામાન્ય પ્રમાણુ, અવાંતર સામાન્ય પ્રમાણ, વિશેષ વિષય પ્રમાણએ આદિ પ્રમાણે કરી વસ્તુનું વિશેષપણું માપનાર. અથવા નિશ્ચિત છે જ્યાં ગમ અર્થાત્ વસ્તુનું (સામાન્ય વિશેષાત્મક વસ્તુનું) ગ્રહણ અથવા જ્ઞાન જ્યાં તે નિગમ અથવા જેના અનેક બેધમાર્ગ તે નૈગમ.
૨. સં. ન– અશેષ (સર્વ) વિશેષને પરિહાર કરી જગત્રય (ત્રણે જગતને, તેમાંની વસ્તુને) સામાન્યરૂપે ગ્રહણ કરનાર,
૩. વ્યવહાર નય–વિશેષે કરી અવહરિયે, નિરાકરિયે, ભેદ કરિયે તે વ્યવહાર.
૪. ક. ન.--અતીત અને અનાગત જે વક્ર તે ત્યજીને સરલ જે વર્તમાન સમય તેમાં વર્તતા પર્યાયને બોધે તે.
૫. શ. ન.-વસ્તુના અર્થનું પ્રતિપાદન જે વડે થાય તે શબ્દ.
ઇ. સ. ન–સં અર્થાત્ એકીભાવે, અભિરૂઢ અર્થાત પ્રવર્તે છે જે, અર્થાત શબ્દની પ્રવૃત્તિને વિષે જે એકીભાવે
