________________
४४२
तत्त्वन्यायविभाकरे
० मुक्तिना सत्य (७८८1) समयमा (१), as५५ मे वहनीय5 (१), ५यप्तिनाम5 (१), सनाम (१), पारनाम (१), मनुष्य मायु (१), सुयशनाम (१), मनुष्यातिनाम (१), भनुष्य मानुपूर्वानाम (१), सौभाग्यनाम (१), उय्य गोत्र (१), पंथेन्द्रियनामभ (१), तीर्थ.४२ नाम (१), मेम ते२ (१3) प्रतिमोनो क्षय रीने, भसंयथा भूव। ३५, सारीया પેદા થયેલ વિશિષ્ટ સ્વભાવથી ઊંચે જતો, સિદ્ધત્વ નામ(પર્યાય)ને પામનારો, ઋજુશ્રેણિ દ્વારા જેટલા પોતાના આકાશપ્રદેશોમાં અહીં અવગાહ છે, તેટલા જ પ્રદેશોથી પર (ઉપર) પણ અવગાહન કરતો, વિવક્ષિત સમય કરતા બીજા સમયાન્તરને નહિ સ્પર્શ કરતો, લોકાન્ત સુધી જાય છે, આગળ પછી જતો નથી; કેમ કે-લોકાન્તથી આગળ ધર્માસ્તિકાય નામક ગતિસહાયક દ્રવ્ય નથી. લોકાન્ત પર્યત ગયેલ (સિદ્ધ मात्मा) शाश्वत (मनंत) सुधी २३ . (स्थिति ३ छ.) भाव। मभिप्रायथा डेj छ- 'आदिम
..' त्या. ૦ આ ગુણસ્થાનમાં રહેલો જીવ અબંધક છે. ०७५ ते२ (१3) प्रतिनो भनुम ४२नारो छ. ૦ છેલ્લા બે સમયથી પહેલાં (૮૫) કર્મપ્રકૃતિની સત્તાવાળો હોય છે. ૦ છેલ્લાના પહેલાં સમયમાં (૧૩) પ્રકૃતિની સત્તાવાળો હોય છે. ૦ છેલ્લા સમયમાં સત્તા વગરનો જાણવો.
આ ગુણસ્થાનોમાં ઘણું વક્તવ્ય છે, પણ સંક્ષેપમાં ગ્રંથના ગૌરવના ભયથી કહેલ છે. આ પ્રમાણેના भाशयथा 6५संहा२ ४३ छे. 'इति' माहि. विस्तारथी तो माभोथी tuj, मेम माछ.
इत्थं प्रसङ्गतो गुणस्थानानि संवरस्य विभावनार्थं निरूप्याश्रवतां कर्मणां निरोधसाधनभूतान् समित्यादीन् क्रमेण निरूपयितुमुपक्रमते___ उपयोगपूर्विका प्रवृत्तिस्समितिः । सेर्याभाषैषणाऽऽदाननिक्षेपोत्सर्गभेदेन पञ्चधा । स्वपरबाधापरिहाराय युगमात्रनिरीक्षणपूर्वकं रत्नत्रयफलकं गमनमीर्या । कर्कशादिदोषरहितहितमितानवद्यासन्दिग्धाभिद्रोहशून्यभाषणं भाषा । सूत्रानुसारेणान्नादिपदार्थान्वेषणमेषणा । उपधिप्रभृतीनां निरीक्षणप्रमार्जनपूर्वकग्रहणस्थापनात्मकक्रियाऽऽदाननिक्षेपणा । जन्तुशून्यपरिशोधितभूमौ विधिना मूत्रपुरीषादिपरित्यजनमुत्सर्गः ॥३१॥
उपयोगेति । उपयोगपूर्वकत्वे सति प्रवृत्तित्वं लक्षणं स्वपरप्राणिपीडापरिहारेच्छया गमनादिप्रवृत्तिरिति भावः । उदासीनप्रवृत्तिवारणाय विशेषणं ज्ञानादिवारणाय विशेष्यम्, ईर्यादिपञ्चानामेव समितित्वात् । योगक्रियारूपप्रवृत्तेर्विवक्षणाच्च ज्ञानादिरूपात्मप्रवृत्तौ न दोषः । उपयोगपूर्वकत्वस्य साकाङ्क्षत्वादाकाङ्क्षावारणाय वा प्रवृत्तिपदम् । तां विभजते सेति,