________________
સૂત્ર-૧૧
શ્રી તત્ત્વાર્થાધિગમસૂત્ર અધ્યાય-૪ - દરેક જાતિનો ભેદ કરનારી વિશેષતાઓ -
૧ | અસુર | ચૂડામણિ કાળો | રાતો | ૩૪ લાખ ૩૦ લાખ | ૨ | નાગ | સર્પફણા | ગૌર | લીલો | ૪૪ લાખ | ૪૦ લાખ | ૩ | વિદ્યુત | વજ | શ્વેત | લીલો | ૩૮ લાખ ૩૪ લાખ | ૪ | સુવર્ણ | ગરુડ | શ્યામ | ધોળો | ૪૦ લાખ ૩૬ લાખ | ૫ | અગ્નિ | કળશ | રક્ત | લીલો | ૪૦ લાખ ૩૬ લાખ વાયુ | અશ્વ
લીલો સંધ્યાવત્ ૪૦ લાખ ૩૬ લાખ ૭ | સ્વનિત | શરાવ-સંપુટ કાળો | ધોળો | ૪૦ લાખ ૩૬ લાખ | ૮ | ઉદધિ | મગર | ગૌર | લીલો |૪૦ લાખ ૩૬ લાખ | ૯ | દ્વિીપ |સિંહ | શ્યામ | લીલો | ૫૦ લાખ ૪૬ લાખ ૧૦ | દિફ | હસ્તિ | શ્યામ | ધોળો |૪૦ લાખ ૩૬ લાખ
સુવર્ણકુમારી છાતીએ અને ડોકે અધિક રૂપાળા, શ્યામ હોવા છતાં મનોહર અને ગરુડના ચિહ્નવાળા હોય છે.
અગ્નિકુમારો માન-ઉન્માન-પ્રમાણથી યુક્ત શરીરવાળા, દેદીપ્યમાન, નિર્મલ અને ઘટન=કળશ)ના ચિહ્નવાળા હોય છે.
વાતકુમારો સ્થિર-પુષ્ટ-ગોળ ગાત્રોવાળા, ગંભીર પેટવાળા, અશ્વના ચિહ્નવાળા અને નિર્મળ હોય છે.
સ્વનિતકુમારો સ્નિગ્ધ-ગંભીર અને પડઘો પડે તેવા મોટા અવાજવાળા, કાળા અને વર્ધમાન(=શરાવસંપૂટ) ચિહ્નવાળા હોય છે.
ઉદધિકુમારો સાથળ અને કેડમાં અધિક રૂપાળા, અધિક શ્યામ અને મગરના ચિહ્નવાળા હોય છે.
