________________
[प्रस्तावना]
वाचत्वमिति । ७। न चैतेभ्यः सप्तभ्यो विकल्पेभ्यो ऽन्यो विकल्पः संभवति, सर्वस्यैतेव्वेवान्तर्भावात्। ततः सप्त विकल्पा उपन्यस्ताः । सप्त च विकल्या नवमिर्गुणिता जातास्विषष्टिः ॥ उत्पत्तेश्चत्वार एवाद्या विकल्पाः । तद्यथा । सत्त्वमसत्त्वं सदसत्त्वमवाच्यत्वं चेति। शेषविकल्पवयं वत्पत्त्युत्तरकालं पदार्थावय- 5 वापेक्षमतोऽत्रासंभवौति नोकम् । एते चत्वारो विकल्या स्त्रिषष्ठिमध्ये प्रचौप्यन्ते ततः सप्तषष्टिर्भवन्ति । ततः को जानाति जीवः मनित्येको विकल्पः । न कश्चिदपि जानाति, तवाहकप्रमाणभावादिति भावः । ज्ञातेन वा किं तेन प्रयोजनं, जातस्याभिनिवेशहेतुतया परलोकप्रतिपन्थित्वात् । एवमसदा- 10 दयोऽपि विकल्या भावनौयाः । उत्पत्तिरपि किं मनोऽसतः मदसतोऽवाच्यस्य वेति को जानाति, ज्ञान वा म किंचिदपि प्रयोजनमिति ॥
तथा विनयेन चरन्तीति वैनयिकाः, वसिष्ठपराशरवाल्मीकिव्यासेलापुत्रसत्यदत्तप्रभृतयः। एते चानवतलिङ्गाचार- 15 शास्त्रा विनयप्रतिपत्तिलक्षणा वेदितव्याः । ते च द्वाविंशसंख्या अमुनोपायेन द्रष्टव्याः। सुरनृपतियतिस्थविराधममानपिहरूपेवष्टसु स्थानेषु कायेन मनमा वाचा दानेन च देशकालोपपनेन विनयः कार्य इति चत्वारः कायादयः स्थाप्यन्ते । चत्वारश्चाष्टभिर्गुणिता जाता द्वात्रिंशत् ॥
20 एवमेतानि चौणि शतानि त्रिशश्चधिकानि परदर्शनानां भवन्ति ॥
