________________
કહેવું છે તે જન મત પ્રમાણે યોગ્ય નથી કારણ કે અમુક પદાર્થ એકાંત નિત્ય અને અમુક પદાર્થ એકાંત અનિત્ય માનવાથી લેક યુક્તિથી પણ તેમાં વિરોધ આવે છે તેથી કરીને દરેક પદાર્થ ઉત્પાદ, વ્યય, અને દૈવ્ય રૂપ ત્રણે લક્ષણે કરીને સંયુકત છે એમ જ સમજવું જોઈએ. શ્રીમાન હમાચાર્યજી એ કહ્યું છે કે દીપકથી તે આકાશ પર્યત સમસ્ત પદાર્થ એક સ્વભાવને ધારણ કરવા વાળા છે અને સ્વાદ્ધાદ મુદ્રાનું ઉલંઘન કરતા નથી. માટે તેમાંથી અમુકને નિત્ય અને અમુક ને અનિત્ય કહેવું તે વિરોધ દર્શક છે.
(હવે ત્રિવિધ લક્ષણ રૂપ અર્થનું વિવરણ કરે છે)
ઉત્પાદ વ્યય ધ્રુવપણે છે સમય સમય પરિણામરે ષટ દ્રવ્ય તણે પ્રત્યક્ષથી
નવિરોઘ તણે એ ઠામરેજના રા ભાવાર્થ—ઉત્પાદ વ્યય અને દૈવ્ય રૂપ ત્રણે લક્ષણ ક રીને એ દ્રવ્યને પરિણામ સમયે સમયે પ્રત્યક્ષપણે દેખાય