________________
ભાવાર્થ-સંગ્રહ અને વ્યવહાર નથી તે નૈગમ નય કોઈ વખત ભિન્ન દેખાય છે તેથી સંગ્રહ અને વ્યવહારથી અસંલગ્ન વિષયને ધારણ કરવા વાળા નિગમ આ બંનેથી પૃથક છે અને દ્રાર્થીક તથા પર્યાયાથીંક એ બંને સાત નયથી કઈ પણ સ્થલે ભિન્ન વિષયક નથી. ૧૭
વિવેચન-- કે સંગ્રહ અને વ્યવહારનયમાં નિગમ નયના સામાન્ય અને વિશેષ નય એ બંને પર્યાય અંતર ભૂત થઈ જાય છે તે પર્ણ કઈ કઈ પ્રદેશાદી દ્રષ્ટાંત સ્થાનમાં સંગ્રહ તથા વ્યવહાર નથી નૈગમ નય ભિન્ન વિષય વાળ પણ થઈ જાય છે. તેથી કરીને કોઈ કોઈ ઠેકાણે ભિન્ન વિષયવાળે તે હે વાથી નિગમ નયને જુદે પ્રતિપાદન કરે છે પરાતુ દ્રવ્યાર્થિક અને પયયાથીક નયત નિગમ સંગ્રહ આદિનય વડે ભિન્ન વિષયના ધારક થઈ શકવાને જરાપણું સંભવ નથી કારણ તે સાતે નયથી અભિન્ન છે. માટે તે સાત નયથી આ બે નય જુદા કરીને નવ ભેદ કેવી રીતે કહિ શકાય?
(વળી પણ એજ અર્થ કહે છે) ઈમ કરતાં એ પામીએ સર્વ વિભકત વિભાગ .
