________________
સમયસાર : આત્મખ્યાતિ
1.
નથી.
U
'शिवस्यायं हेतुः स्वयमपि यतः तच्छिव इति ।' | મોક્ષમાર્ગ ज्ञानात्मत्वं भवनमनुभूतिहि विहितं ।'
નિશ્ચયાભાસીને યથાર્થ શ્રદ્ધાનાદિ નથી
વ્યવહારાભાસીને યથાર્થ તત્ત્વાર્થ નાનાદિ શાનાત્મ” “ધ્રુવ” “અચલ' “ભવન', તે
આ શિવનો-મોક્ષનો હેતુ ૫૭. સમયસાર ગાથા-૧૫૪ ૫૪
નિષ્કષાય વીતરાગભાવરૂપ --શોપયોગ
નિશ્ચય ચારિત્ર : મહાવ્રતાદિ ઉપચારરૂપ સંસાર હેતુ પુણ્યને પણ મોક્ષહેતુ માને !
વ્યવહાર ચારિત્ર - મોક્ષાર્થીની સામાયિક પ્રતિજ્ઞા છતાં
વ્યવહાભાસીનાં શાસ્ત્રજ્ઞાન-શ્રદ્ધાનજ્ઞાનભવન માત્ર સામાયિક આત્મ
મહાવ્રતાદિ ચારિત્ર અકિંચિકર નિષ્ફળ સ્વભાવની અપ્રાપ્તિ ! પૂલતમ સંક્લેશ પરિણામ કર્મનિવૃત્તિ :
શુદ્ધ ઉપયોગ શાન સ્વભાવ : અશુદ્ધ
ઉપયોગ (શુભ અશુભ વિભાવ). સ્થૂલતમ વિશુદ્ધ પરિણામ કર્મપ્રવૃત્તિ
સમયસાર ગાથા-૧૫૬
s૯૭૨ કર્માનુભવ ગુલાઘવ સંતુષ્ટ : બંધહેતુ શુભકર્મની પણ મોક્ષહેતુ માન્યતા
દ્રવ્યાંતરસ્વભાવપણાને લીધે શુભકર્મ ઐકાગ્ય લક્ષણ શુદ્ધોપયોગ દશા - તે
મોલતુ નથી શ્રામય તે જ મોક્ષમાર્ગ
એક દ્રવ્યસ્વભાવભાવપણાને જ પરમાર્થ
મોક્ષમાત્ર સમયસાર ગાથા-૧૫૪ (ચાલુ) ઐકાગ્યગત શ્રમણનું - સંયતનું સામ્ય લથાણ
કેવલ શાન સ્વભાવ : નિશ્ચય મોક્ષમાર્ગ :
વ્યવહાર : ઐકાગ્યનું જ મોક્ષમાર્ગીપણું
મોક્ષમાર્ગ એકાગ્ય લક્ષણ શ્રામયકશાન ભવનમાત્ર
નિશ્ચય મોક્ષમાર્ગ થકી જ મોક્ષ સમયસાર = સામાયિક મોક્ષમાર્ગ
નિશ્ચયનયથી નિરૂપણ તે સત્યાર્થ :
વ્યવહારનયથી નિરૂપણ અસત્યાર્થ “સામાયિક' મહાપ્રતિજ્ઞાનું અનિર્વહણઃ બંધ
પહેલા તત્ત્વજ્ઞાન, તે વિના સર્વ ચારિત્ર હેતુ શુભને પણ મોહેતુ માની બેસવું! .
મિથ્યા ચારિત્ર શુદ્ધ આત્માનુભવ સાચો મોક્ષમાર્ગ :
સરાગ-વીતરાગ ચારિત્ર : સંતુષ નિખુષ વ્રત-તપાદિ ઉપચારરૂપ વ્યવહાર મોક્ષમાર્ગ શુભોપયોગ બંધ કારણ, શુદ્ધ ઉપયોગ મોશ
ચાવલનું દૃષ્ટાંત : રાગ દોષ કારણ ? અશુભ ત્યાગ, શુભ માર્ગ, શુદ્ધ
પરમાર્થ મોહેતુ : સ્વદ્રવ્ય સ્વભાવ - પ્રાપ્તિ તે કામ
સ્વભાવે શાન ભવન : મોહેતુ : શુભોપયોગ-શુદ્ધોપયોગનું કારણ નથી
કર્મ શુભ : પરદ્રવ્ય સ્વભાવ : સ્વભાવે ન શુદ્ધ ઉપયોગ શાન સ્વભાવ : અશુદ્ધ
જ્ઞાન ભવન : ન મોક્ષત ઉપયોગ શુભ અશુભ વિભાવ
૭૩. સમયસાર કળશ-૧૦૬.
૭૩-૭૪ ૫. સમયસાર ગાથા-૧૫૫ ૫-૬૮ જ્ઞાન ભવન શાન સ્વભાવથી વૃત્ત, તેથી તે સમ્યગુદર્શન-શાન ચારિત્ર સ્વભાવે શાનનું
જ મોક્ષહેતુ ભવન : કેવલ જ્ઞાન જ પરમાર્થ મોક્ષહેતુ
૭૫. સમયસાર કળશ-૧૦૭ ૭૫-૭૬ સમ્યક્ત - જ્ઞાનચારિત્ર જ્ઞાનભવન જ્ઞાન ભવન કર્મ-સ્વભાવથી વૃત્ત નથી, મોક્ષમાર્ગ : જ્ઞાન જ પરમાર્થ મોહેતુ
તેથી કર્મ મોહેતુ નથી જ મૂળ મારગ સાંભળો જિનનો રે’ : સમ્યગુ | ૭૭. સમયસાર કળશ-૧૦૮. ૭૭૮ દર્શન-શાન ચારિત્રના એકીકરણરૂપ નિશ્ચય
કર્મ નિષેધના ત્રણ કારણો