Page Text
________________
સર્વ વિશુદ્ધ જ્ઞાન પ્રરૂપક નવમો અંકઃ સમયસાર ગાથા - ૩૫-૩૫ વ્યવહારાય છે - માત્મનઃ સ્વમાન નાનાતીતિ વ્યક્તિ અને તેમ કરવામાં તે કેવી રીતે પ્રવર્તે છે તેની પરમ સૂક્ષ્મ તાત્ત્વિક વિચારણા અત્ર રજૂ કરી છે - (૧) સ્વયં પુનરિવરદ્રવ્યસ્વમાના વરખમમાનઃ - તે ચેતયિતા સ્વયં - પોતે પુદ્ગલાદિ પરદ્રવ્યના સ્વભાવે અપરિણમમાન - અપરિણમી રહેલો - અપરિણમતો - નહિ પરિણમતો (૨) પુરાત્તાવિરદ્રવ્ય વાવમાવેના પરિણામ - અને પુદ્ગલાદિ પરદ્રવ્યને આત્મ સ્વભાવે - પોતાના જ્ઞાન સ્વભાવે અપરિણાવતો - નહિ પરિમાવતો તેમ કરે છે. તેમજ - (૩) પુનિષિરદ્રવ્યનિમિત્તનાત્મનો નમુનિર્વસ્વમાવસ્ય રિનોવૈદ્યમાનઃપુદગલાદિ પરદ્રવ્ય નિમિત્તક - પરદ્રવ્યના નિમિત્ત થકી નીપજતા એવા આત્માના - પોતાના જ્ઞાન ગુણનિર્ભર સ્વભાવના પરિણામે ઉપજી રહેલો એવો તે ચેતયિતા, (૪) પુદુનિટિપદ્રવ્ય
તનિમિત્તનાત્મનઃ માવસ્ય પરિધાનોત્પમાનમ્ - ચેતયિતાનિમિત્તક - ચેતયિતાના નિમિત્ત થકી નીપજતા આત્માના - પરદ્રવ્યના પોતાના સ્વભાવના પરિણામે ઉપજી રહેલા એવા પુદ્ગલાદિ પરદ્રવ્યને આત્માના જ્ઞાન સ્વભાવે કરીને જાણે છે, એમ વ્યવહાર છે.
તેમજ - દર્શન ગુણ નિર્ભર સ્વભાવવાળો ચુતયિતા પગલાદિ પરદ્રવ્યને આત્માના સ્વભાવે કરી દેખે છે એમ વ્યવહરાય છે, તથા જ્ઞાનદર્શન પુનિરપરા હતાત્મસ્વમવિ. - જ્ઞાન - દર્શન ગુણ નિર્ભર પરાપોહનાત્મક - પરને દૂર કરવા રૂપ સ્વભાવવાળો ચેતયિતા પુદગલાદિ પરદ્રવ્યને આત્માના સ્વભાવે કરી અપોહે છે - દૂર કરે છે, એમ વ્યવહરાય છે, ઈત્યાદિ પ્રકાર પણ ઉક્ત વિધાનથી સમજી લેવું. એમ આ આત્માનો જ્ઞાન-દર્શન-ચારિત્ર પર્યાયોનો નિશ્ચય - વ્યવહાર પ્રકાર છે - gવમયાત્મનો જ્ઞાનદર્શનવરિત્રકથા નિશ્ચયવ્યવહારક્કાર:, એમજ અન્ય સર્વેય પર્યાયોની બાબતમાં પણ દેખવો - સમજી લેવો.
આમ આ પરમ લોકોત્તર તત્ત્વવિજ્ઞાન અતિઅતિ સંક્ષિપ્ત સૂત્રાત્મક શૈલીમાં લખનારા આચાર્યચૂડામણિ અમૃતચંદ્રજીએ અત્રે એટલા બધા વિસ્તારથી અત્યંત નિખુષ સ્પષ્ટપણે સમજાવી ફરી ફરી ગોખાવ્યું છે - એ જ આ લોકોત્તર તત્ત્વવિજ્ઞાનની કેટલી બધી પારમાર્થિક ઉપયોગિતા છે તેનો સહજ ખ્યાલ આપે છે, એટલે આનું અત્ર પિષ્ટપેષણ નહિ કરતાં, આ જ પરમ જગદ્ગુરુ એ મૂળ “આત્મખ્યાતિ'માં ગોખાવેલું તત્ત્વવિજ્ઞાનનું અને તેના અક્ષરશઃ અર્થનુવાદનું પુનઃ પુનઃ પરિભાવન કરવાની આત્માર્થી મુમુક્ષુઓને વિનમ્ર ભલામણ કરીએ છીએ. અસ્તુ !
આકૃતિ
'ભત
પદ્રવ્ય
ખડી.
J©(ઑ]િ [EIGGS |
(ભત
સ્વ
પર
ખડી ||જેત ગુણ સ્વભાવ
| શાન સ્વભાવ સ્વદ્રવ્ય)
દર્શન સ્વભાવ જ્ઞાતા,
ચરિત્ર સ્વભાવ
પરબ
શેય
સર્વ
વિશુદ્ધ જ્ઞાન,
૬૬૯
| SR No. | 022416 |
| Book Title | Samaysara Part 02 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Bhagwandas Mansukhbhai Mehta |
| Publisher | Shrimad Rajchandra Ashram |
| Publication Year | |
| Total Pages | 952 |
| Language | Sanskrit, Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati & Book_Devnagari |
| File Size | 26 MB |