Page Text
________________
બંધ પ્રરૂપક સપ્તમ અંકઃ સમયસાર ગાથા ૨૭૮-૨૭૯
આત્મખ્યાતિ ટીકાર્થ જેમ નિશ્ચય કરીને કેવલ સ્ફટિકોપલ
તેમ નિશ્ચય કરીને કેવલ આત્મા પરિણામ સ્વભાવપણું સતે પણ
પરિણામ સ્વભાવપણું સતે પણ સ્વના શુદ્ધ સ્વભાવપણાએ કરીને
સ્વના શુદ્ધ સ્વભાવપણાએ કરીને રાગાદિ નિમિત્તપણાના અભાવને લીધે રાગાદિ નિમિત્તપણાના અભાવને લીધે રાગાદિથી સ્વયં નથી પરિણમતો,
રાગાદિથી સ્વયં નથી પરિણમતો, પરદ્રવ્યથી જ
પરદ્રવ્યથી જ સ્વયં રાગાદિ ભાવાપન્નતાએ કરીને
સ્વયં રાગાદિ ભાવાપન્નતાએ કરીને સ્વના રાગાદિ નિમિત્તભૂત એવાથી
સ્વના રાગાદિ નિમિત્તભૂત એવાથી શુદ્ધ સ્વભાવથી પ્રચ્યવમાન જ (પ્રચ્યવી રહેલો જ) શુદ્ધ સ્વભાવથી પ્રચ્યવમાન જ (પ્રચ્યવી રહેલો જ). રાગાદિથી પરિણમાવાય છે -
રાગાદિથી પરિણમાવાય છે. ૨૭૮-૨૭૯ ઈતિ વસ્તુ સ્વભાવ છે.
અમૃત જ્યોતિ' મહાભાષ્ય શુદ્ધ એવા સ્ફટિકને વિષે અન્ય રંગનું પ્રતિભાસવું થવાથી તેનું મૂળ સ્વરૂપ લક્ષગત થતું નથી, તેમ શુદ્ધ નિર્મળ એવું આ ચેતન અન્ય સંયોગના તાદાત્મવત્ અધ્યાસે પોતાના સ્વરૂપનો લક્ષ પામતું નથી. યદુ કિંચિત્ પર્યાતરથી એ જ પ્રકારે જૈન, વેદાંત સાંખ્ય, યોગાદિ કહે છે.”
- શ્રીમદ્ રાજચંદ્ર, હાથનોંધ-૧ ઉત્થાનિકા કળશમાં સૂચવ્યું તેમ અત્રે રાગાદિનું કારણ આત્મા છે ? કે પર છે ? તેનો સ્ફટિક મણિના ફટ દૃષ્ટાંતથી તાત્ત્વિક ખુલાસો કર્યો છે અને પરમર્ષિ અમૃતચંદ્રજીએ અપૂર્વ તત્ત્વકલાથી તેનો બિંબ–પ્રતિબિંબ ભાવ સાંગોપાંગ વિવરી દેખાડી પરિક્રુટ કર્યો છે - જેમ “કેવલ' - માત્ર - એકલો જ સ્ફટિકોપલ - સ્ફટિક પાષાણ છે, તે “રિણામ સ્વમવિત્વે સત્ય' - પરિણામ સ્વભાવપણું સતે પણ, સ્વના – પોતાના શુદ્ધ સ્વભાવપણાએ કરીને - “સ્વસ્થ શુદ્ધ - સ્વમવર્તન - રાગાદિ નિમિત્તપણાના અભાવને લીધે રાગાદિથી સ્વયં - પોતે નથી પરિણમતો, “રામમિ સ્વયં જ પરિણમતે ” પણ પરદ્રવ્યથી જ - સ્વયં - પોતે રાગાદિ ભાવાપન્નતાએ કરીને સ્વના - રાગાદિ નિમિત્તભૂત એવાથી - શુદ્ધ
પાષાણ, પરિણામસ્વભાવત્વે સત્યપિ . પરિણામ સ્વભાવપણું - સતે પણ, રાતિષિઃ વર્શ ન રામને - રાગાદિથી સ્વયં - પોતે - આપોઆપ નથી પરિણમતો, શાને લીધે ? સ્વસ્થ શુદ્ધત્વમાવત્વેન • સ્વના - પોતાના શુદ્ધ સ્વભાવપણાએ કરીને રીતિનિમિત્તત્વમાવત્ - રાગાદિ નિમિત્તપણાના અભાવને લીધે, પરદ્રવ - પરદ્રવ્યથી જ સ્વયં રા+રિમાવાપન્નતયા - સ્વયં રાગાદિ ભાવાપન્નતાએ કરીને રાતિનિમિત્તધૂન - રાગાદિ નિમિત્તભૂત એવાથી શુદ્ધસ્વાવાઝવમાન વ - શુદ્ધ સ્વભાવથી પ્રચ્યવમાન જ - પ્રચ્યવી રહેલો જ રા'વિકિ: રાતે - રાગાદિથી પરિણામાવાય છે. તથા - તેમ જેવ7: - કેવલ - માત્ર - એકલો જ વિહત - ખરેખર ! નિશ્ચય કરીને માતા - આત્મા, પરિણામસ્વભાવત્વે સત્યપિ - પરિણામ સ્વભાવપણું સતે પણ, રીરિમિ: સ્વયં ન રમતે - રાગાદિથી સ્વયં - પોતે - આપોઆપ નથી પરિણમતો, શાને લીધે ? સ્વસ્થ શુદ્ધસ્વમાવત્વેન - સ્વના - પોતાના શુદ્ધ સ્વભાવપણાએ કરીને રતિનિમિત્તવા ભાવાત - રાગાદિ નિમિત્તપણાના અભાવને લીધે, પરૌવ - પરદ્રવ્યથી જ, સ્વયં રારિબાવાપન્નતયા - સ્વયં - પોતે રાગાદિ ભાવાપન્નતાએ કરીને સ્વસ્થ નિમિત્તપૂર્તન - સ્વના - પોતાના રાગાદિ નિમિત્તભૂત એવાથી શુદ્ધ
માવાતુ ખAવમાન ઘવ - શુદ્ધ સ્વભાવથી પ્રચ્યવમાન જ - પ્રઐવી રહેલો જ, રારિપિરિણmતે - રાગાદિથી પરિણમાવાય છે, રૂતિ તાવત્ વસ્તુમાવત: - એમ તો વસ્તુ સ્વભાવ છે. || તિ “ગાત્મઘાતિ' માત્મભાવના ||૨૭૮-૨૭૬IT
૪૭૧
| SR No. | 022416 |
| Book Title | Samaysara Part 02 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Bhagwandas Mansukhbhai Mehta |
| Publisher | Shrimad Rajchandra Ashram |
| Publication Year | |
| Total Pages | 952 |
| Language | Sanskrit, Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati & Book_Devnagari |
| File Size | 26 MB |