________________
સમયસાર : આત્મખ્યાતિ जह पुण सो चेव णरो णेहे सबमि अवणिये संते । रेणुबहुलम्भि ठाणे करेदि सत्थेहिं वायामं ॥२४२॥ छिंददि भिंददि य तहा तालीतलकयलिवंसपिंडीओ । सचित्ताचित्ताणं करेइ दवाणमुवघायं ॥२४३॥ उवघायं कुव्वंतस्स तस्स णाणाविहेहिं करणेहिं । ... ળિયેરો ચિંતિઝહુ પિયો જ વંધો ૨૪૪
जो सो अणेहभावो तह्मि णरे तेणऽरयबंधो । णिच्छयदो विण्णेयं ण कायचेट्टाहिं सेसाहिं ॥२४५॥ एवं सम्मादिट्ठी वर्सेतो बहुविहेसु जोगेसु । अकरंतो उवओगे रागाइ ण लिप्पइ रयेण ॥२४६॥ જેમ પુનઃ તે જ પુરુષ સ્નેહ તે રે, દૂર કરાયે તમામ; રેણુ બહુલ તે સ્થાન વિષે કરે રે, શસ્ત્રોથી વ્યાયામ... અજ્ઞાની બાંધે છે બંધને રે. ૨૪૨ છેદ ભેદે તાડી કદલી વળી રે, વંશ પિડી સંઘાત, સચિત્ત અચિત્ત દ્રવ્ય તણો રે, કરે છે ઉપઘાત... અજ્ઞાની બાંધે છે બંધને રે. ૨૪૩ નાનાવિધ કરણોથી તેહને રે, કરતાં એમ ઉપઘાત, શું-પ્રત્યયથી ન રજબંધ? ચિંતવો રે, નિશ્ચયથી એ વાત.. અજ્ઞાની. ૨૪૪ સ્નેહભાવ તે જે તે નરમાં ખરે ! રે, તેથી જ તસ અરજ બંધ, નિશ્ચયથી જાણવું પણ શેષ તો રે, કાયચેષ્ટાથી ન બંધ... અજ્ઞાની. ૨૪૫ એમ સમ્યગુદૃષ્ટિ તો વર્તતો રે, બહુવિધ જોગોમાં ય, રાગાદિ અ-કરતો ઉપયોગમાં રે, રજથી ન જ લેપાય... અજ્ઞાની. ૨૪૬
આભમાવના :
પયા પુનઃ સ ચેવ ના - જેમ પુનઃ તે જ નર - પુરુષ, નેદે સર્વભિન્નપનીને સતિ : સ્નેહ - તેલ સર્વ અપનીત સતે - દૂર કરવામાં આવ્યું તે, રેજુવહુને સ્થાને - રેણ બહુલ - જ્યાં રેણુ - ધૂળ પુષ્કળ છે એવા સ્થાનમાં શનૈઃ વ્યાયામ
જોતિ - શસ્ત્રો વડે વ્યાયામ - કસરત કરે છે, ૨૪રા તથા તાતી જરીવંશપિંડીઃ છિનરિ મનતિ - તથા તાડી - તલ - કદલી - વંશની પિંડીઓ છેદે છે અને ભેદે છે, સત્તપિત્તનાં દ્રવ્યામુપાતં કરોતિ - સચિત્ત - સજીવ અચિત્ત - અજીવ દ્રવ્યોનો ઉપઘાત કરે છે, //ર૪રૂપા નાનાવિધેઃ રૌ: ઉપધાતં શ્રર્વતતી • નાનાવિધ - નાના પ્રકારના કારણોથી ઉપઘાત કરતા તેને - નિશ્ચયતો વિવું - નિશ્ચયથી વિશેય - વિશેષે કરીને જાણવું યોગ્ય છે કે - કિં પ્રત્યવિજો ન રનવંધ: - શું પ્રત્યયિક - કયા કારણે રોબંધ નથી ? ||ર૪૪ તસ્મિન ન થ: સ ગઝૂંદમાવ: - તે નરમાં - પુરુષમાં જે તે અસ્નેહભાવ - અતેલભાવ - અચીકાશભાવ તેન તી કરગોવંધ: - તેનાથી તેને અ-
રબંધ છે, ન શેષામ: વાવામિઃ - નહિ કે શેષ - બાકીની કાયચેષ્ટાઓથી, (એમ) નિશ્ચયતો વિશેડ્યું - નિશ્ચયથી વિશેય - વિશેષે કરીને જાણવું યોગ્ય છે. ર૪-II પર્વ - એમ સાદિઃ - સમ્યગૃષ્ટિ વહુવિધેષ યોગેષ વર્તમાનઃ - બહુવિધ - બહુ પ્રકારના યોગોમાં વર્તમાન - વતતો, ૩૫યો રવીન્ બુર્વન - ઉપયોગમાં રાગાદિ અ-કરતો - નહિ કરતો, ન નસા ચિતે - રજથી - કર્મધૂલિથી લપાતો નથી - ખરડાતો નથી. |૨૪દ્દા. તિ નાથા ભાભાવના ર૪૨-૨૪૬ો. યથા - જેમ સ વ પુરુષ : - તે જ પુરુષ, નૈદે સર્વસ્મિત્રપનીને સતિ - સ્નેહ - તેલ - ચીકાશ સર્વ અપનીત સતે - દૂર કરાયે સતે, તસ્યમેવ રનોવધુતામાં મૂકી • તે જ રૉબહુલ - જ્યાં રજ - ધૂળ બહુલ - પુષ્કળ - પ્રચુર છે એવી
૩૯૪