Page Text
________________
નિર્જરા પ્રરૂપક ષષ્ઠ અંકઃ સમયસાર ગાથા ૨૧૫ उप्पण्णोदयभोगो विओगबुद्धीए तस्स सो णिचं । करवामणागयस्स य उदयस्स ण कुचए णाणी ॥२१५॥ ઉત્પન્ન ઉદય ભોગ નિત્ય તે રે, વિયોગબુદ્ધિથી તાસ,
કાંક્ષા અનાગત ઉદયની રે, જ્ઞાની કરે ના ખાસ. રે જ્ઞાની નિરા. ૨૧૫ અર્થ - ઉત્પન્ન છે ઉદય જેનો એવો ભોગ તે તેને નિત્ય વિયોગ બુદ્ધિથી હોય છે અને અનાગત (ભાવી) ઉદયની કાંક્ષા જ્ઞાની નથી કરતો.
आत्मख्याति टीका उत्पत्रोदयभोगो वियोगबुद्धया तस्य स नित्यं ।
कांक्षाननागतस्य चोदयस्य न करोति ज्ञानी ॥२१५॥ कर्मोदयोपभोगस्तावदतीतः प्रत्युत्पन्नोऽवागतो वा स्यात् । तत्रातीतस्तावत् अतीततत्वादेव सन् न परिग्रहभावं बिभर्ति । अनागतस्तु आकांक्ष्यमाण एव परिग्रहभावं बिभृयात् । प्रत्युत्पन्नस्तु स किल रागबुद्ध्या प्रवर्त्तमान एव तथा स्यात् न च प्रत्युत्पन्नः कर्मोदयोपभोगो ज्ञानिनो रागबुद्ध्या प्रवर्त्तमानः वियोगबुद्धयाव केवलं प्रवर्त्तमानस्तु स किल न प्रवर्तते ततः प्रत्युत्पन्नः कर्मोदयोपभोगो ज्ञानिनः परिग्रहो अनागतस्तु स किल ज्ञानिनो न कांक्षित एव ज्ञानिनोऽज्ञानमयभावस्यात अभावात् ततोऽनागतोऽपि कर्मोदयोपभोगो ज्ञानिनः परिग्रहो न भवेत् ॥२१५||
આત્મખ્યાતિ ટીકાર્થ કર્મોદયઉપભોગ પ્રથમ તો અતીત, પ્રત્યુત્પન્ન (વર્તમાન) વા અનાગત (ભવિષ્યો હોય, તેમાં અતીત (ભૂત) તો અતીતપણાને લીધે જ સતો પરિગ્રહ ભાવ ધારતો નથી, અનાગત તો આકાંક્ષવામાં આવતો જ પરિગ્રહ ભાવ ધારે, પ્રત્યુત્પન્ન (વર્તમાન) તો ફુટપણે રાગબુદ્ધિથી પ્રવર્તમાન જ તથા પ્રકારે હોય અને પ્રત્યુત્પન્ન કર્યોદય ઉપભોગ જ્ઞાનીને રાગબુદ્ધિથી પ્રવર્તમાન દૃષ્ટ નથી - જ્ઞાનીને અજ્ઞાનમય ભાવના - રાગબુદ્ધિના અભાવને લીધે, વિયોગ બુદ્ધિથી જ કેવલ પ્રવર્તમાન તો તે નિશ્ચય કરીને પરિગ્રહ ન હોય, તેથી પ્રત્યુત્પન્ન કર્મોદય ઉપભોગ જ્ઞાનીનો પરિગ્રહ ન હોય. અનાગત તો તે ખરેખર ! જ્ઞાનિનો કાંક્ષિત જ નથી - જ્ઞાનીને અજ્ઞાનમય ભાવના - આકાંક્ષાના અભાવને લીધે, તેથી અનાગત પણ કર્મોદય ઉપભોગ જ્ઞાનીનો પરિગ્રહ ન હોય. ૨૧૫
आत्मभावना -
ઉપૂનામો - ૩૯ત્રોમોજો - ઉત્પન્ન છે ઉદય જેનો એવો ભોગ સો . સ: - તે તજી - તેને - જ્ઞાનીને ાિાં વિગોવુદ્ધી - નિત્યં વિયાવુલ્ફયા - નિત્ય - સદાય વિયોગબુદ્ધિથી (હોય છે), HIયસ્ત ૩યસ્ય વાંરવાનું - સનાતચ વરસ્ય વકાંક્ષામ્ - અને અનાગત - ભાવિ ઉદયની કાંણા - ઈચ્છા - સ્પૃહા Tળી ન સુવ્યg - જ્ઞાની ન રોતિ - જ્ઞાની નથી કરતો. / રૂતિ ગાથા સાભાવના |૨૧૧||
થો મોરાસ્તાવિતીત: પ્રત્યુત્પન્નોનાWIો વ ચાતુ - કર્મોદય ઉદય પ્રથમ તો અતીત - ભૂત પ્રત્યુત્પન્ન - વર્તમાન વા અનાગત - ભાવી હોય, તત્ર - તેમાં - અતીતસ્તાવત્ - અતીત - ભૂત તો પ્રથમ અતીતવાવ - અતીતપણાને લીધે જ - ભૂતપણાને લીધે જ સન્ - સ - સંતો - હોતો છતો ન રિપ્રદમાવં વિષર્તિ - પરિગ્રહ ભાવ ધારે, પ્રત્યુત્પન્નg - અને પ્રત્યુત્પન્ન - વર્તમાન તો સ - અને કર્મોદય ઉપભોગ તિ - ખરેખર ! નિશ્ચય કરીને સ્કુટપણે પ્રગટપણે વૃદ્ધા પ્રવર્તમાન ઈવ - રાગ બુદ્ધિથી પ્રવર્તમાન જ તથા થાત્ - તથા પ્રકારે હોય, તેવા પ્રકારે પરિગ્રહ ભાવ ધારે. ન = પ્રત્યુત્પન્ન: હોમોજો - અને નથી પ્રત્યુત્પન્ન - વર્તમાન કર્મોદય ઉપભોગ જ્ઞાનિનો - જ્ઞાનીને યુદ્ધયા પ્રવર્તમાનો ટૂંકો - રાગ બુદ્ધિથી પ્રવર્તમાન દૃષ્ટ, શાને લીધે ? જ્ઞાનિનોડજ્ઞાનમથાવસ્થ લુણાવાતુ - શાનીને
૩૦૧
| SR No. | 022416 |
| Book Title | Samaysara Part 02 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Bhagwandas Mansukhbhai Mehta |
| Publisher | Shrimad Rajchandra Ashram |
| Publication Year | |
| Total Pages | 952 |
| Language | Sanskrit, Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati & Book_Devnagari |
| File Size | 26 MB |