Page Text
________________
આસવ પ્રરૂપક ચતુર્થ અંકઃ સમયસાર ગાથા ૧દદ હવે જ્ઞાનીને તેનો અભાવ દર્શાવે છે –
णत्थि दु आसवबंधो सम्मादिट्ठिस्स आसवणिरोहो । संते पुवणिबद्धे जाणदि सो ते अबंधंतो ॥१६६॥ આસ્રવ બંધ ન સમ્યગુદૃષ્ટિને રે, આસવ નિરોધ હોય;
પૂર્વ નિબદ્ધ સત્તામાંહિ રહ્યા રે, જાણે અબંધતો સોય... આસ્રવ ભાવ. ૧૬૬ - અર્થ - પણ સમ્યગુદૃષ્ટિને આગ્નવબંધ નથી, આગ્નવનિરોધ છે, સત્તામાં રહેલા તે પૂર્વ નિબદ્ધોને (આગ્નવોને) તે – નહિ બાંધતો સતો - જાણે છે. ૧૬૬
आत्मख्याति टीका अथ ज्ञानिनस्तदभावं दर्शयति -
नास्ति त्वाम्रवबंधः सम्यग्दृष्टेरानवनिरोधः ।
संति पूर्वनिबद्धानि जानाति स तान्यबध्नन् ॥१६६॥ यतो हि ज्ञानिनो ज्ञानमयैविरज्ञानमया भावाः परस्परविरोधिनो अवश्यमेव निरुध्यते ततोऽज्ञानमयानां भावानां रागद्वेषमोहानां आनवभूतानां निरोधात् ज्ञानिनो भवत्येव आम्रवनिरोध अतो ज्ञानी नामवनिमित्तानि पुद्गलकर्माणि बध्नाति, नित्यमेवाकर्तृकत्वात्तानि नवानि न बध्नत् सदवस्थानि पूर्वबद्धानि ज्ञानस्वभावत्वात्केवलमेव जानाति ।।१६६।।।
આત્મખ્યાતિ ટીકાર્ય કારણકે નિશ્ચય કરીને જ્ઞાનીને જ્ઞાનમય ભાવોથી પરસ્પર વિરોધી અજ્ઞાનમય ભાવો અવશ્યમેવ નિરંધાય, તેથી અજ્ઞાનમય ભાવોના - આગ્નવભૂત રાગ-દ્વેષ-મોહન નિરોધને લીધે જ્ઞાનીને આસવનિરોધ હોય જ. એથી કરીને જ્ઞાની આસવ નિમિત્ત પુદ્ગલ કર્મો બાંધતો નથી, નિત્યમેવ અકર્ણકપણાને લીધે તે નવા ન બાંધતો તે સદ્ અવસ્થાવાળા પૂર્વબદ્ધોને - જ્ઞાનસ્વભાવપણાને લીધે – કેવલ જ જાણે છે. ૧૬૬
અમૃત જ્યોતિ' મહાભાષ્ય “મોહ ભાવ ક્ષય હોય જ્યાં, અથવા હોય પ્રશાંત; તે કહિયે શાની દશા, બાકી કહીએ ભ્રાંત.”
- શ્રીમદ્ રાજચંદ્રજી પ્રણીત શ્રી આત્મસિદ્ધિ શાસ્ત્ર, સત્ર-૧૩૯ ભાવના -
થ - હવે જ્ઞાનિનઃ - શાનીને તપાવે - તેનો - આમવનો સમાવં - અભાવ હર્શતિ - દર્શાવે છે - સચદેતુ - પણ સમ્યગુદૃષ્ટિને તો નાતિ મHવવંધઃ - આરવ - બંધ છે નહિ, સાવનિરોધ: • આસવ નિરોધ છે, સંતિ પૂર્વ નિવનિ, સત્ - સત્તામાં રહેલા પૂર્વ નિબદ્ધ - પૂર્વે નિબદ્ધ કરેલા - બાંધેલા એવા તેઓને - ન બાંધતો સ ગાનાતિ - તે સમ્યગુ દૃષ્ટિ - જ્ઞાની જાણે છે. || તિ બાપા માત્મભાવના ||૧૬૬ll થતો હિ . કારણકે ફુટપણે નિશ્ચય કરીને જ્ઞાનનો - શાનીને જ્ઞાન મળે ઃ - જ્ઞાનમય ભાવોથી અજ્ઞાનમયા માવા: - પરસ્પરિધિનો - અજ્ઞાનમય ભાવો પરસ્પર વિરોધી ગવરમેવ નિકંäતે - અવશ્યમેવ - અવશ્ય જ નિરુધાય છે - નિતાંતપણે સંધાય છે - રોકાય છે, તેથી શું ? તતો જ્ઞાનિનો ભવયેવાનિરોધ: - તેથી જ્ઞાનીને આસ્રવ નિરોધ હોય જ છે. શાને લીધે? રાષમોહાનાં કાવપૂતાનાં નિરોથાત્ • આસવ નિમિત્ત - આસ્રવ જેનું નિમિત્ત છે એવા પુદ્ગલ કર્મો નથી બાંધતો અને આમ – નિત્યમેવાવર્તુત્વાન્ - નિત્યમેવ - સદાય અકર્વકપણાને લીધે અલ્પ પણ કર્તાભાવના અભાવને લીધે તન નવાનિ ન વપ્નનું - તે નવાં ન બાંધતો પૂર્વવદ્ધાનિ - પૂર્વબદ્ધોને - પૂર્વે બાંધેલ કર્મોને વતPવ નાનાતિ - કેવલ જ - માત્ર જ જાણે છે. પૂર્વબદ્ધ કેવા ? સવન - સદ્ અવસ્થાવાળા, સત્તામાં રહેલા. શાને લીધે જાણે છે? જ્ઞાનસ્વભાવવા - શાન સ્વભાવપણાને લીધે. | તિ “આત્મસિ' મામાવના 9૬૬ો.
૧૦૩ ,
| SR No. | 022416 |
| Book Title | Samaysara Part 02 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Bhagwandas Mansukhbhai Mehta |
| Publisher | Shrimad Rajchandra Ashram |
| Publication Year | |
| Total Pages | 952 |
| Language | Sanskrit, Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati & Book_Devnagari |
| File Size | 26 MB |