________________
કર્મકર્તાપણાની તત્ત્વ વૈજ્ઞાનિક પ્રક્રિયા શાનીનો સ્પષ્ટ છે ? એમ નવિભાગથી કહે છે જ્ઞાનમય જ ભાવઃ જ્ઞાનીના કર્મ-અકર્તાપણાની વ્યવહારથી કર્મ બદ્ધ બદ્ધસ્પષ્ટ : નિશ્ચયથી તત્ત્વવૈજ્ઞાનિક પ્રક્રિયા
અબદ્ધસ્કૃષ્ટ ૫૨. સમયસાર કળશ-દદ ૫૨ ૬૭૪. સમયસાર ગાથા-૧૪૨
૬૭૪-૭૭ શાનીનો ભાવ જ્ઞાનમય જ અને અજ્ઞાન જીવમાં કર્મ બદ્ધ ? અબદ્ધ નયપક્ષ : અજ્ઞાનીનો અજ્ઞાનમય જ કેમ ? નીચેની
પક્ષાતિક્રાંત સમયસાર ગાથાનો ભાવ સૂચવતો ઉત્થાનિકા કળશ કહે છે. વિકલ્પ-નયપક્ષ અતિક્રામે તે નિર્વિકલ્પ ૫૩. સમયસાર ગાથા-૧૨૮-૧૨૯૫૩-૫૫
સમયસાર
થાય શાનીનો ભાવ જ્ઞાનમય જ કેમ ?
નયપલ અતિક્રામે પણ તે વિકલ્પ અતિક્રામતો અશાનીનો અજ્ઞાનમય જ કેમ ? અજ્ઞાનીના
નથી સર્વભાવ અજ્ઞાનમય : જ્ઞાનીના સર્વ ભાવ
નય પક્ષ અતિક્રામે તે વિકલ્પ અતિક્રમે : જ્ઞાનમય
વિકલ્પ અતિક્રામે તે સમયસાર વિદે 'कारणानुविधायिनि कार्याणि'
'जावइया वयणवहा तावइया णयवाया' કારણ અનુવિધાયિ કાર્ય
અમૃતચંદ્રજીએ કરાવેલી “અમૃત' ૫૬. સમયસાર કળશ- ૭
૬૫૬
નયપક્ષ સંન્યાસ ભાવના શાનીના સર્વે ભાવો “જ્ઞાન નિવૃત્ત' :| દ૯૦. સમયસાર ગાથા-૧૪૩ દ૯-૬૯૫ અજ્ઞાનીના સર્વે ભાવ “અજ્ઞાન નિવૃત્ત'
પક્ષીતિક્રાંતનું સ્વરૂપ ૫૭. સમયસાર ગાથા-૧૩૧૩૧ ૫૭-૬૬૦ ભગવાન કેવલી જેમ આત્મજ્ઞાનીને નયપક્ષ સુવર્ણમય ભાવથી કુંડલાદિ : લોહમય ભાવથી
અપરિગ્રહ કડા આદિ : કાર્યોનું કારણાનુવિધાયિપણું સાક્ષાતુ વિજ્ઞાનઘન કેવલી ભગવાન ‘હારનુવિધાયિત્વાત્ વાળri' :
આ અંગે શ્રીમદ્ રાજચંદ્રજીના સહજ જતિ અનુલ્લંઘન
અનુભવોગાર જ્ઞાની જ્ઞાનમંડલ ન ઉલ્લંઘે : અજ્ઞાની | દ૯. સમયસાર કળશ-૯૨
દ૯૬-૯૭ અજ્ઞાનમંડલ
સમસ્ત બંધ પદ્ધતિ ફગાવી હું સમયસાર s૬૧. સમયસાર કળશ-૬૮
અનુભવું છું એવા ભાવનો સમયસાર કળશ અજ્ઞાની અજ્ઞાનમય ભાવોની ભૂમિકાને
પ્રકાશે વ્યાપીને દ્રવ્યકર્મના નિમિત્ત એવા ભાવોની
| દ૯૮, સમયસાર કળશ-૧૪૪ દ૯૮-૭૦૨ હેતુતા પામે છે.
પક્ષાતિક્રાંત જ સમયસાર એમ અવસ્થિત રહે છે. સમયસાર ગાથા-૧૩૨-૧૩૬ ૬૬૨
“આ (એક આત્મા જ) સમ્યગુદર્શન-શાન એ
કેવલ વ્યપદેશ (નામ નિર્દેશ) લહે છે. સર્વ અતત્ત્વોપલબ્ધિ રૂપે જ્ઞાનમાં સ્વદમાન
નયપક્ષથી રહિત એવો જે કહેવામાં આવ્યો, અજ્ઞાનોદય
તે
સમયસાર તત્ત્વ અશ્રદ્ધાનરૂપે જ્ઞાનમાં સ્વદમાન
અમૃતચંદ્રાચાર્યએ સમયસાર - આત્મખ્યાતિ મિથ્યાત્વોદય
પ્રાપ્તિની વિધિની અદ્દભુત રહસ્ય ચાવી દ૬૮. સમયસાર ગાથા-૧૩૭-૧૩૮ ૬૬૮-૬૯
(master-key) દર્શાવી છે. તેનો પુદ્ગલ દ્રવ્યથી પૃથગુભૂત જ જીવનો પરિણામ
આશયાર્થ આ પ્રકારે - ૬૭૦. સમયસાર ગાથા-૧૩૯-૧૪૦
૭૦
અત્ર તે આત્માનુભૂતિથી અનુભવાતો જીવથી પૃથગુભૂત પુગલ દ્રવ્યનો પરિણામ
સમયસાર તે કેવો અનુભવે છે ? તેમાં ૬૭૨. સમયસાર ગાથા-૧૪૧ ૬૭૨-૭૩
અગ્યાર મુદા
છે. કર્મ આત્મામાં શું બદ્ધસ્કૃષ્ટ છે ? શું અબદ્ધ
એવા એકાદશ અંગભૂત ગુણનિષ્પન્ન
ઉલ્લંઘે દ૬૧
છે.
૬૬૨,
-
ઈ.
૧૪૯