________________
३२
ર
मेकस्मिन्प्रदेशे विभाग' उत्तरस्मिंश्च प्रदेशे संयोगः । संयोगविभागौ परस्परं विरुद्ध धम्म । तद्भेदे चावश्यं धर्मिणो भेदः । २२ । तथा चाहुः " अयमेव हि भेदो भेदहेतुर्वा यद्विरुद्धधर्माध्यासः कारणभेदश्वेति" । २३ । ततश्च तदाकाशं पूर्वसंयोगविनाशलक्षण परिणामापत्त्या विनष्टं । उत्तरसंयोगोत्पादाख्यपरिणामानुभवाच्चोत्पन्नमुभयताकाशद्रव्य
लक्षण छे. कह्युं छे के ' अवकाशने देनारुं, ते आकाश. ' । वळी ज्यारे मां रहेनारा जीव पुद्गलो कोइनी प्रेरणाथी अथवा स्वभावथी आकाशना एक भागमांथी बीजा भागमां जाय छे, त्यारे ते अवगाहकोनी साथे ते आकाशनो एक भागमां वियोग अने बीजा भागमां संयोग थाय छे, अने संयोगवियोग तो मांहोमांहे विरुद्ध धर्मवाळा छे; तेम तेओमां भेद होते छते धर्मीनो ( आकाशनो ) पण अवश्य भेद थाय छे. । २२ । वळी विषे ( शास्त्रकारो ) कहे छे के 'भेद अथवा भेदहेतु तेनेज कहीयें के, जेमां विरुद्ध धर्मनुं आरोपण होय, अने कारण संबंधि भि न्नता होय. ' ( अर्थात् भेद बे प्रकारनो छे, एक लक्षणथी अने बीजो कारणथी. जेमके घडानो स्वभाव पाणी धारण करवानो छे, अने वस्त्रनो स्वभाव शीत हरण करवानो छे; ए तेओ वच्चेनो ' लक्षणभेद' छे. अने घडो माटीथी उत्पन्न थाय छे, अने वस्त्र तंतुथी उत्पन्न थाय छे; ए तेओ वच्चेनो ' कारणभेद ' छे. ) । २३ | तेथी ते आकाश पूर्वना संयोगना विनाशरूप परिणामनी प्राप्तिथी नष्ट थयुं, अने उत्तरना संयोगनी उत्पत्तिरूप परिणामना अनुभवथी उत्पन्न थयुं ; अने आकाशद्र
१ प्रातिपूर्विकाऽप्राप्तिर्विभागः । २ अप्राप्तिपूर्विका प्राप्तिः संयोगः । ३ उभयथा भेदो वस्तूनां लक्षणभेदात्कारणभेदाच्चेति । अयमेव हि घटपटयोर्भेदो यजलाहरणादि शीतत्राणादिविरुद्धधर्माध्यासः ॥ अयमेव हि भेदहेतुर्वा यन्मृत्पिडादितंलादिकारणभेदः ।
