Dravya Gun Paryayno Ras Dravyanuyog Paramarsh Part 05

SR No.: 022382
Original Sutra Author: N/A
Author: Yashovijay
Publisher: Shreyaskar Andheri Gujarati Jain Sangh
Publication Year: 2013
Total Pages: 360
Language: Gujarati, Sanskrit
Classification: Book_Gujarati & Book_Devnagari
File Size: 13 MB

Page 300

१९०६ ० शुद्धस्वभावाऽऽभिमुख्योपदेशः
१२/९ ऽन्तर्भावपरिणमनं शक्यते कर्तुम् । ततश्चान्तर्भावपरिणमनकृते बहिर्भावपरिणतिः छेद्या, भेद्या मन्दीकार्या च। तत्कृते ध्यान-कायोत्सर्गादिना शुद्धात्मस्वभावाऽऽभिमुख्यमावश्यकम् । ततश्चान्तर्भाव५ परिणतिमार्गः प्रादुर्भवति, शुद्धात्मस्वभाव आविर्भावाय समुल्लसति । आविर्भूतांऽऽशिकशुद्धपरिणतिः रा अन्तर्भावपरिणतिश्च शुद्धात्मने दीयेते। ततश्च परिपुष्टः शुद्धस्वभावः कात्न्येन प्रादुर्भवितुम् म अधिकं समुल्लसति । अनेन क्रमेण शुद्धात्मभावनेन “अच्चंतनिराबाहं मुत्तिसुहं निरुवममणंतं" (ध.उप. “ मा.३२ कथा-पृ.१३७) इति धर्मोपदेशमालाविवरणे जयसिंहसूरिवर्णितं मुक्तिसुखम् आविर्भवति । तदाविर्भाव- प्रेरणाऽत्र सम्प्राप्या।
प्रकृते "भावेह भावसुद्धं अप्पाणं सुविसुद्धणिम्मलं चेव। लहु चउगइ चइउणं जइ इच्छह सासयं " सुक्खं ।।” (भा.प्रा.६०) इति भावप्राभृतोक्तिः भावनीया। अष्टमशाखा(८/६-७)प्रदर्शिताऽसद्भूतका व्यवहारपरायणत्वे तु स्वात्मकार्ये मुनेः सुप्तत्वं स्यात् । यथोक्तं मोक्षप्राभृते “जो सुत्तो ववहारे सो
जोई जग्गए सकज्जम्मि। जो जग्गदि ववहारे सो सुत्तो अप्पणो कज्जे ।।” (मो.प्रा.३१) इति पूर्वोक्तम् (७/११) अत्राऽनुसन्धेयम् । “सुत्ता अमुणी, सया मुणिणो जागरंति” (आ.१/३/१०६) इति आचाराङ्गसूत्रम् પરિણતિને કાપવી પડે, ભેદવી પડે, ઘસવી પડે, ઓછી કરવી પડે, મંદ કરવી પડે. તે માટે ધ્યાન, કાયોત્સર્ગ વગેરે સાધના દ્વારા શુદ્ધસ્વભાવસમ્મુખ થવાની આવશ્યકતા છે. તેનાથી અંતર્ભાવપરિણતિની દિશા ઉઘડતી જાય છે, શુદ્ધસ્વભાવ પ્રગટવા માટે સારી રીતે ઉલ્લસિત થતો જાય છે. પ્રગટ થયેલ આંશિક શુદ્ધપરિણતિ અને અંતર્ભાવપરિણતિ શુદ્ધ આત્માને અહોભાવથી સમર્પિત કરવાથી પુષ્ટ થયેલો શુદ્ધ સ્વભાવ પૂર્ણતયા પ્રગટવા માટે વધુ ઉલ્લસિત થાય છે. આ ક્રમથી શુદ્ધાત્માની ભાવનાથી, શુદ્ધ સ આત્માને ભાવિત કરવાથી ધર્મોપદેશમાલાવિવરણમાં શ્રીજયસિંહસૂરિએ વર્ણવેલું અત્યંત પીડારહિત, • નિરુપમ, અનંત મુક્તિસુખ પ્રગટ થાય છે. તેને પ્રગટ કરવાની પ્રેરણા અહીં મેળવવા જેવી છે.
* योगी व्यवहारमा सूतेदा, साभार्थमा ] * (प्रकृ.) प्रस्तुतभा भावामृत अंथनी मे ॥थानी विमान ४२१॥ ॐवी छे. त्या दुस्वाभीमे તે જણાવેલ છે કે “જો ચાર ગતિમાંથી મુક્ત થઈને જલ્દીથી શાશ્વત સુખને તું ઇચ્છતા હો તો સુવિશુદ્ધ નિર્મલ આત્માની, ભાવથી શુદ્ધ બનીને, ભાવના કર.” આઠમી શાખામાં દર્શાવેલ “મારું શરીર, મારું ધન વગેરે અસભૂત વ્યવહાર ત્યાજ્ય છે. તેમાં મગ્ન બનવામાં આવે તો પોતાના આત્માના કાર્યમાં મહાત્મા ઉંઘી જાય છે. આ અંગે મોક્ષપ્રાભૃતમાં કુંદકુંદસ્વામીએ જણાવેલ છે કે “જે યોગી વ્યવહારમાં સૂતેલા હોય તે પોતાના આત્માના કાર્યમાં જાગે છે. તથા જે આત્મા વ્યવહારમાં જાગે છે તે પોતાના આત્માના કાર્યમાં ઉંધે છે.” પૂર્વે (૭/૧૧) આ સંદર્ભ જણાવેલ હતો. તેનું અહીં અનુસંધાન કરવું.
1. अत्यन्तनिराबाधं मुक्तिसुखं निरुपममनन्तम। 2. भावय भावशुद्धम् आत्मानं सुविशुद्धनिर्मलं चैव। लघु चतुर्गति त्यक्त्वा यदि इच्छसि शाश्वतं सौख्यम् ।। 3. यः सुप्तो व्यवहारे स योगी जागर्ति स्वकार्ये। यो जागर्ति व्यवहारे स सुप्त आत्मनः कार्ये।। 4. सुप्ताः अमुनयः, सदा मुनयो जाग्रति ।