________________
12
• પ્રસ્તાવના :
સમ્યકત્વની મહત્તા અને દુપ્રાપ્યતા ઘોતિત કરે છે. આત્માના અતલ ઊંડાણમાં ડૂબકી લગાવવા લાલાયિત કરી મૂકે છે.
નિશ્ચયિક મોક્ષમાર્ગની અદ્ભુત છણાવટ આ આધ્યાત્મિક ઉપનામાં દેખાશે. શાસ્ત્રોના પેટાળમાં ધરબાયેલ આ તત્ત્વજ્ઞાન જગતના ચોગાનમાં કર્ણિકાકારે ખૂલ્લું મૂક્યું છે. એક નવો આયામ તેમણે રજૂ કર્યો છે. મનોમંથન કરવા વિવશ કરી મૂકે તેવું સત્ય પીરસ્યું છે. આત્માની અવનતિની દાસ્તાન રજૂ કરી છે. તેના કારણો રજૂ કર્યા છે. સાથે ઉન્નતિની દશા પ્રાપ્ત કરવાની દિશા પણ રજૂ કરી છે. જગતના સમગ્ર વૈભવને તુચ્છ લેખતા અનુપમ આત્મિક સુખ પ્રત્યે ઉજાગર કર્યા છે.
સાધક માટે સિદ્ધ થવાનું આ અણમોલ સાધન છે. ગ્રન્થાભ્યાસની સાર્થકતા આના અભ્યાસથી જ સિદ્ધ થશે. એક અનુપમ તત્ત્વખજાનો પીરસવાના લીધે સમગ્ર જૈનશાસન તેમનું ઋણી રહેશે. એકવાર એને દિલથી માણજો, આત્માર્થિતા પ્રગટાવી પીજો, ઘૂંટડે ઘૂંટડે અમૃતનો આસ્વાદ અનુભવાશે. જ્યારે
જ્યારે પણ સાધનામાં ઉત્સાહ ખૂટે ત્યારે એકાદ વાક્યનો પણ ઘૂંટ પી જો જો, નિર્મળ ચૈતન્ય રગેરગમાં દોડતું થઈ જશે. કર્ણિકાકાર ખૂબ જ આત્મીયતાથી વાતની રજૂઆત કરી રહ્યા છે. તેમના વાક્યો હૃદયવેધી બની જાય છે.
શબ્દો તો વામણા છે. પણ જ્યારે મહોપાધ્યાયજી મ.સા. જેવા મહાપુરુષોનું પીઠબળ તેને મળે છે ત્યારે અચિંત્ય શક્તિ તેનામાં આવી પડે છે. તે શબ્દો કેંકના મોહને ચૂર-ચૂર કરી દે છે. દિલને ચોટ લગાવી દે છે. સત્યનો પ્રકાશ મેળવી આપે છે. મૂંઝવણના સમયમાં સાચું માર્ગદર્શન આપીને જ રહે છે. નિર્જીવ શબ્દોની શું આવી તાકાત હોઈ શકે ? ના, આ તો લેખકના ઊર્મિલ ભાવોનો પ્રતાપ છે, જે શબ્દોમાં અચિંત્ય શક્તિ ધરબીને જાય છે. માટે જ જેમ તીર્થંકરાદિ આત્માની ઉન્નતતાથી તેમનો દેહ પણ ઉન્નત અને ઉત્કૃષ્ટ બને છે, તેમ અક્ષર એ પણ કર્તાનો એક દેહ છે. કર્તાના આત્માની ઊર્જા અક્ષરમાં પણ વહે છે. માટે જ બોલનાર કે લખનાર વ્યક્તિના આધારે શબ્દોમાં પણ જમીન -આસમાનનો તફાવત પડી જાય છે.
કોઈકના શબ્દો પર હજારો પ્રાણ અર્પી દે છે. જ્યારે કોઈકનો એ જ શબ્દ એનો પોતાનો જ પ્રાણ હરી શકે છે. શબ્દોની પાછળ એક એવી ઊર્જા વહે છે, જે આત્માને સત્યનું અજવાળું આપી દે છે. આ ગ્રંથને એવી રીતે “સ્પર્શવો છે, માત્ર વાંચવો નથી. સ્પર્શજ્ઞાન બલવત્તર છે. અક્ષર વાંચવાના હોય. પણ, અક્ષરની પાછળ રહેલી ઊર્જા સ્પર્શવાની હોય. જે અક્ષરની પાસે આ ઊર્જા નથી એ તો કાળી શાહીનો પિંડ માત્ર છે. અક્ષરના સ્પાર્શનથી અનક્ષરનું સાચું લક્ષ્ય પકડાશે. લક્ષ્ય પ્રમાણે ગતિ કરવામાં સથવારો મળશે. આ જ તો ગ્રન્થનું મૂળભૂત તત્ત્વ છે, સ્વત્વ છે. આ જ તો ગ્રંથની પોતાની કિંમત છે, ગ્રંથનો પ્રાણ છે
રાગ-દ્વેષ વિનાના અક્ષર સદાના સાચા સાથી છે. આ ગ્રંથ એટલે જ આ દિશામાં એક અલગ ભાત ઉપસાવી શકશે. પૂજ્ય કર્ણિકાકારે પ્રથમ શાખાની પ્રથમ ગાથામાં જ અદ્ભુત વાત દર્શાવે છે - જેમ વીર્યાચાર જ્ઞાનાદિ ચારે ય આચારમાં વ્યાપ્ત છે, તેમ અધ્યાત્મ દ્રવ્યાદિચારેય અનુયોગમાં અનુવિદ્ધ