Dravya Gun Paryayno Ras Dravyanuyog Paramarsh Part 04

SR No.: 022381
Original Sutra Author: N/A
Author: Yashovijay
Publisher: Shreyaskar Andheri Gujarati Jain Sangh
Publication Year: 2013
Total Pages: 608
Language: Gujarati, Sanskrit
Classification: Book_Gujarati & Book_Devnagari
File Size: 21 MB

Page 428

१४७४ ० गगनपर्यायनामनिर्देश:
१०८ प 'लोगविभागाऽभावे पडिघायाऽभावओऽणवत्थाओ। संववहाराऽभावो संबंधाऽभावओ होज्जा ।।" रा (वि.आ.भा.१८५१-५२-५३) इति भावनीयम् ।
'तत्त्व-भेद-पर्यायैः व्याख्या' इति न्यायानुसारतः “आगासेति वा, आगासत्थिकायेति वा, गगणेति वा, नभेति वा, समेति वा, विसमेति वा, खहेति वा, विहेति वा, वीयीति वा, विवरेति वा, अंबरेति वा, श अंबरसेत्ति वा, छिड्डेति वा, झुसिरेति वा, मग्गेति वा, विमुहेति वा, अद्देति वा, वियद्देति वा, आधारेति _ वा, वोमेति वा, भायणेति वा, अंतरिक्खेत्ति वा, सामेति वा, उवासंतरेइ वा, फलिहेइ वा, अगमिइ वा, 1. अणंतेति वा, जे यावन्ने तहप्पगारा सब्वे ते आगासत्थिकायस्स अभिवयणा” (भ.सू.२०/२/६६४ वृ.पृ.७७५) पण इति भगवतीसूत्रे आकाशपर्यायवाचकाः शब्दाः दर्शिताः ते इहानुसन्धेयाः।। का प्रकृते आध्यात्मिकोपनयस्त्वेवम् – यथा निर्लेपं गगनं पक्षपातं विना सर्वद्रव्यावगाहप्रदातृ तथा
તો સર્વત્ર આકાશ તુલ્ય હોવાના લીધે લોક અને અલોક વચ્ચે શું ભેદ રહેશે? જો ધર્મ-અધર્મ દ્રવ્ય દ્વારા લોકનો વિભાગ પાડવામાં ન આવે તો ગતિપરિણત જીવ-પુદ્ગલોનો ક્યાંય પ્રતિઘાત (= અટકાયત) ન થવાના લીધે ૧૪ રાજલોકમાં જ તે ટકી રહે - તેવો કોઈ નિયમ નહિ રહે. તેથી ૧૪ રાજલોકની બહાર પણ જીવ-પુદ્ગલ જવાથી અનંત આકાશમાં જીવ-પુદ્ગલ દ્રવ્યોનો પરસ્પર સંબંધ જ નહિ થાય. તેથી ઔદારિકાદિ પુદ્ગલો દ્વારા જીવમાં સુખ, દુઃખ વગેરેનો વ્યવહાર થઈ નહિ શકે.” તેથી જૈનાગમમાં જણાવ્યા મુજબ લોકાલોકવ્યવસ્થા માનવી જરૂરી છે. આ અંગે વિજ્ઞ વાચકવર્ગે ઊંડાણથી વિભાવના કરવી.
* माजाशना पर्यायवाची श) * का (तत्त्व.) (१) तत्त्व (२५३५), (२) मे (= ५॥२) भने (3) ५यायवाय २०६ मता
દ્વારા વ્યાખ્યા થાય' - આ ન્યાય મુજબ ભગવતીસૂત્રમાં આકાશના પર્યાયવાચી = સમાનાર્થક શબ્દો જણાવેલ में छे. तेनु म अनुसंधान ४२. ते. २मा प्रमा) - “(१) 40.50२१, (२) मास्तिय, (3) गगन, (४) नाम, (५) सम, (६) विषम, (७) ५९, (८) विडाय (विड), (c) वीयि, (१०) विवर, (११) मंजर, (१२) अंबरस., (१३) छिद्र, (१४) शुषिर, (१५) भाग, (१६) विभु५, (१७) मई, (१८) व्यई, (१८) माघार, (२०) व्योम, (२१) मान, (२२) अंतरीक्ष, (२३) श्याम, (२४) Atit२, (२५) ६टि४, (२६) भगम, (२७) अनंत - ॥ प्रभो तवा २0 0%a શબ્દો પણ આકાશાસ્તિકાયના પર્યાયવાચી શબ્દો બને.”
છે આકાશવત્ નિર્લેપ બની નિષ્પક્ષપાતભાવે બધાને સમાવીએ ! આધ્યાત્મિક ઉપનય :- જેમ નિર્લેપ આકાશ કોઈ પણ જાતના ભેદભાવ વિના તમામ દ્રવ્યોને 1. लोकविभागाऽभावे प्रतिघाताऽभावतोऽनवस्थातः। संव्यवहाराभावः सम्बन्धाऽभावतो भवेत् ।। 2. आकाशम् इति वा, आकाशास्तिकायः इति वा, गगनम् इति वा, नभः इति वा, समम् इति वा, विषमम् इति वा, खहम् इति वा, विहायः (विहम्) इति वा, वीचिः इति वा, विवरम् इति वा, अम्बरम् इति वा, अम्बरसम् इति वा, छिद्रम् इति वा, शुषिरम् इति वा, मार्गः इति वा, विमुखम् इति वा, अईः इति वा, व्यः इति वा, आधारः इति वा, व्योम इति वा, भाजनम् इति वा, अन्तरीक्षम् इति वा, श्यामम् इति वा, आकाशान्तरम् इति वा, स्फटिकम् इति वा, अगमम् इति वा, अनन्त इति वा, ये चान्ये तथाप्रकाराः सर्वे ते (शब्दाः) आकाशास्तिकायस्य अभिवचनानि ।