________________
૨ ]
[ શ્રી પંચ પ્રતિક્રમણ સૂત્ર
તસ થાવર ય સંસારી–ત્રસ અને સ્થાવર એ બે સંસારીના
ભેદ છે. પુઢવી જલ જલણ વાઉ–પૃથ્વીકાય (માટીના જીવ), અપકાય
(પાણીના છવ), તેઉકાય ( અગ્નિના જીવ), વાયુકાય
(વાયરાના જીવ) અને વણસ્સઈ થાવરા નેયા છે ૨ વનસ્પતિકાય (ઝાડ પાલાદિકના
જીવ) એ પાંચ સ્થાવર જાણવા.
ફલિહસ્ફટિક, મણિ-મણિ | અભય-અબરખ રયણ-રત્ન. વિદુમ–પરવાલાં તુરી-તૂરી માટી હિંગુલ–હિંગક
ઊસં–ઉસ-ખારી ભાટી , હરિયાલ-હડતાલ
મટ્ટી-માટી. પાહાણ-પત્થરની મણસિલ-મનશિલ
જાઇએ-જાતિઓ રસિંદા-પારે. કણગ-સોનું | ભેગા-અનેક. સેવીર-સુરમે આઈવિગેરે. ધાઉ-ધાતુ અંજણ–આંજવાને સેઢી–ખડી. વક્રિય-લાલ માટી લુણાઈ–મીઠું વિગેરે અરણેય-ધળી માટી
પુઢવી-પૃથ્વીકાયના પલેવા–પારેવો પાષણ
ભેયા-ભેદો. બચ્ચા–એ વિગેરે ૧. અહિં મુક્તિના ભેદો પ્રથમ કહેવા જોઈએ, પરંતુ સંસારી છના ઘણા પ્રકાર હોવાથી તેમજ જીવ સંસારમાંથી મુક્ત બને છે માટે પ્રથમ સંસારીનું વર્ણન કરેલ છે.
x ત્રસ–જેનામાં જીવ હોય અને જે ઇચ્છા મુજબ ગમન કરી શકે તે બેઈક્રયાદિ ચાર ત્રસ કહેવાય છે.
સ્થાવર-જેનામાં જીવ હોય છતાં ઈચ્છા મુજબ જ આવી ન શકે તે પૃથ્વીકાયાદિ સ્થાવર કહેવાય છે.
