________________
કષાયને ક્ષય પણ કરે છે; જ્યારે બાકીના ઉપશમક દશમા સુક્ષ્મભંપરાયગુણસ્થાને સર્વમેહનીય કર્મને ઉપશમ કરી અખંડ શ્રેણિએ અગિયારમા ઉપશાંતમોહ ગુણસ્થાનમાં પ્રવેશ કરે છે, ત્યાં તે અંતમુહૂર્ત સુધી છઘસ્થવીરાગ દશાને અનુભવ કરતાં તે ઉપશમન અંત આવતાં દર્શનમેહ અથવા ચારિત્રહના ઉદયે પડતાં પડતાં કેઈ કઈ સાતમા, કઈ કઈ છઠ્ઠી, કઈ ચોથા અને ઘણું ખરા પહેલા ગુણસ્થાને પણ આવે છે.
ક્ષપકશ્રેણિ કરનારને તો અખંડશ્રેણિજ હોય છે અને તેને પતન પણું હોતું નથી. આ ક્ષપક દશમા સૂમસં૫રાય ગુણસ્થાને સર્વમેહનીય કર્મને ક્ષય કરી સીધોજ બારમા ક્ષીણમેહ ગુણસ્થાનમાં પ્રવેશે છે અને તરત “અપૃથકત્વ સવિતર્કઅવિચાર એ શુકલધ્યાન શરૂ કરે છે; અંતમુહૂર્તમાં મેહનીય ઉપરાંત જ્ઞાનાવરણ, દર્શનાવરણ અને અંતરાય એ ચારઘાતી કર્મોનો ક્ષય થતાં તેને કેવલજ્ઞાન અને કેવલદર્શન થાય છે. આ બારમા ક્ષીણમેહગુણસ્થાનની શરૂઆતમાં જ તેને કર્મબંધના અવિરતિ, પ્રમાદ, અને કષાય એ ત્રણ કારણ પણ નષ્ટ થયાં હોય છે; હવે તેને કર્મબંધનું એગ એ એકજ કારણ બાકી રહે છે,
કેવલજ્ઞાની બનતાં જીવ સયોગીકેવલી કહેવાય છે; તેના ચારઘાતકર્મનો ક્ષય થયે છે, છતાં ચાર અઘાતી કર્મ (વેદનીય, આયુષ્ય, નામ અને ગોત્ર) ક્ષય કરવાના બાકી છે. આ ગુણસ્થાને તેને ત્રણ પેગ મન, વચન અને કાયાની પ્રવૃત્તિ હોય છે, પણ ધ્યાન હેતું નથી. આ અવસ્થામાં કેવલી ભવ્ય જીવોને પ્રતિબંધ આપી તારતો વિહરે છે. આ ગુણસ્થાનના પ્રાંતભાગે આવશ્યક હોય તે કેવલી સમુઘાત કરી અંત્ય ભાગે સૂક્ષ્મણ્યિાઅનિર્દત્તિ' એ ત્રીજું ધ્યાન ધ્યાતાં મન, વચન અને કાયા એ
