________________
એ તેની
સંક્રમણ, અને
ધાને હોય
સંક્રમણ એવું જ ધ્યાન એ સપૃથકવસવિતર્કસવિચાર એવું પહેલું શુકલધ્યાન છે. આ ધ્યાનમાં એક શબ્દ પરથી બીજા શબ્દ પર, એક અર્થ પરથી બીજા અર્થપર, એક શબ્દાર્થ પરથી બીજા શબ્દાર્થ પર, એક દ્રવ્યથી બીજા દ્રવ્ય પર, દ્રવ્યના એક ગુણ પરથી બીજા ગુણ પર, ગુણના એક પર્યાયપરથી બીજા પર્યાય પર આ રીતે ભેદની, સંક્રમણની અને વિચારની એ એ પ્રકારે પ્રધાનતા અનુસાર છવ ધ્યાન કરતો હોય છે; અથવા બીજી રીતે એક દ્રવ્યને વિષે તેની ઉત્પત્તિ, સ્થિતિ અને નાશ એ તેની ત્રિવિધ અવસ્થાનું વિવિધ નય અનુસાર ચિંતન પણ હોઈ શકે છે. ભેદ, સંક્રમણ, અને વિચાર એ દરેકનું સાધન પૂર્વગત જ્ઞાન છે; આ કારણે શુકલધ્યાન પૂર્વધરને હોય છે. '
શ્રતના અભાવે મરૂદેવામાતા, ભરત મહારાજ, ભાષ0ષમુનિ આદિ જે પૂર્વધર ન હતા, તેમને શુકલધ્યાનના બદલે શુકલધ્યાનના અંશવાળુ એવું રૂપાતીત ધર્મધ્યાન હોય છે. આ ધ્યાનમાં જીવને ત્રણે યોગ પ્રવર્તે છે. આ ગુણસ્થાને જીવનઅય.
ઉદય
સત્તા આ ગુણસ્થાનના ૧ લા ભાગે ૫૮ પ્રકૃ- (૧) સમ્યકત્વમેહ, (૨) ઉપશમકને ૧૪૮ તિને બંધ. બીજાથી છઠ્ઠા ભાગે (૧) સેવાd, (૩) કિલિકા અને ક્ષેપકને ૧૩૮ નિદ્રા અને (૨) પ્રચલા એ બે ને બંધ- અને (૪) અર્ધનારાચ- પ્રકૃતિ સત્તા માં વિરછેદ થતાં (૫૮–૨)=૫૬ પ્રકૃતિને બંધ. સંહનન એ ચારને ઉદય
હોય છે. ૨ સાતમા ભાગે (૧) દેવગતિ, (૨) દેવ- વિચ્છેદ થતાં (૭૬-૪)
૧ જુઓ તત્ત્વાર્થાધિગમ સત્ર અ૦૯ સૂ-૩૮ થી ૪૬. ૨ જુઓ પરિશિષ્ટ ન. ૮
