________________
૧૦૮
પણુ વચ્ચે ન તજી શકાય તેવા અને અનાગાઢ (સકારણ તજી શકાય તેવા) યોગ-તપપૂર્વક શ્રતને અભ્યાસ કરે; (૫) આનન્દવજ્ઞાન આપનાર ધર્મગુરૂને કદીપણ છુપાવવા નહિ; (૬) વ્યંજનશુદ્ધ ઉચ્ચારપૂર્વક મૃત સૂત્ર ભણવું; (૭) અર્થ-બુત અને સૂત્રના અર્થ શુદ્ધ ઉચ્ચારપૂર્વક અવધારવા અને (૮) વ્યંજન અને અર્થ-સૂત્ર અને અર્થ એ બંને શુદ્ધ ઉચ્ચારપૂર્વક ભણવા અને અવારવવા.
છ પ્રાપ્ત કરેલ સમ્યગદર્શન આદિ ગુણને ટકાવવા અને વિકસાવવા અર્થે દર્શનાચાર છે. તેના આઠ પ્રકાર છે. (૧) નિઃશંક બનવું-જનકથિત તત્ત્વ અને આચાર એ બેમાં દેશતઃ (અંશત:) અને સર્વતઃ (સમૂળ) શંકા થતાં તે ગુરૂને પૂછી નિમેળ કરવી, પણ તેને સંગ્રહવી નહિ; (૨) નિકાંક્ષા-ઇનકથિત દર્શન સિવાય અન્ય દર્શનની અભિલાષા ન કરવી; (૩) વિચિકિત્સા-ભ્રમને ત્યાગ કરવો અથવા સહધમીના મલીન શરીર, વેષાદિ જોઈને તેના પ્રતિ દુર્ગચ્છા લાવવી નહિ; (૪) અમૂઢષ્ટિ -મૂઢતાનો ત્યાગ કરે; (૫) ઉપભ્રંહણસ્વધર્મના ગુણેની પ્રશંસા કરવી; (૬) વાત્સલ્ય-ગાય-પિતાના વાછરડા પ્રતિ જે પ્રેમ રાખે છે તે પ્રકારે વધમી પ્રતિ વાત્સલ્ય રાખવું; (૭) સ્થિરીકરણ-સિદાતા ધર્મીઓને તેમને ચગ્ય અન્ન, વસ્ત્ર, પુસ્તક, ઓષધ આદિ આપી તેમને ધર્મમાં સ્થિર રહી શકે તેમ કરવું અને (૮) ભાવના–જનશાસનની મહત્તા અને આકર્ષણ વધે તેવા જિનદ્રવ્યવૃદ્ધિ, તીર્થસેવા. તીર્થયાત્રા, રથયાત્રા, સ્નાત્ર મહત્સવ આદિ કરવા કરાવવા.
છ પ્રાપ્ત કરેલ દેશવિરત અથવા સવિરત એ દરેક પ્રકારનો ચારિત્રધર્મ ટકાવવા અને વિકસાવવા અર્થે ચારિત્રાચાર છે; તેના પાંચ સમિતિ અને ત્રણ ગુપ્તિ રૂપે આઠ પ્રકાર છેઃ (૧) ઈસમિતિજયણાપૂર્વક ગમનાગમન અર્થાત ચાર હાથ આગળની ભૂમિ પર દૃષ્ટિ કરતાં ગમનાગમન કરવું, (૨) ભાષાસમિતિ-સાવદ્ય [આરંભ
