________________
ચરિત્રઉચ્ચારણ એ સમય દરમિયાન જે કાંઈ દેષ યા અતિચાર લાગ્યા હોય તે આ ચારિત્રના પુનઃ ઉચ્ચારણ દ્વારા છેદ કરવા રૂપે ફરી દીક્ષાનું આજે પણ આ ચારિત્ર દ્વારા થાય છે. આ છેપસ્થાપનીય ચારિત્રના પણ બે પ્રકાર છેઃ (૧) સાતિચાર અને (૨) નિરતિચાર, સાતિચાર ચારિત્રના દેવ દુર કરવા અને જીવનને વિશેષ શુદ્ધ કરવા આ ચારિત્ર એક કરતાં અધિક વખત આપી શકાય છે. જીવનશોધન એ ચારિત્રમાં મુખ્ય છે; જીવનમાં થતાં ખલન શોધતાં રહેવું અને તેને શુદ્ધ કરતા રહેવું એ સાતિચાર છેદો પસ્થાપનીય ચારિત્રને ઉદ્દેશ છે.
વિશેષ પ્રકારના તપ અથવા યોગ કરવામાં આવે તે પ્રકારનું ચારિત્ર એ પરિહારવિશુદ્ધિ ચારિત્ર છે. વિષયોના આકર્ષણ પર વિજય મેળવવા અને ઈન્દ્રિય તેમજ મન પર કાબુ પ્રાપ્ત કરવા માટે તપ એ સાધન છે; આ ઉપરાંત વિશિષ્ટ કર્મની નિર્જરા માટે પણ તપ આવશ્યક છે.
સામાયિક, છેદપરથાપનીય અને પરિહારવિશુદ્ધિ એ દરેક ચારિત્ર ચેથા યા નવમા ગુણસ્થાન સુધી છવને હોય છે.
બાદર ક્રોધ, બાદરમાન, બાદરમાયા, બાદરલોભ, સુમિક્રોધ, સુક્ષ્મમાન, એને સૂક્ષ્મમાયા એ સાતને ઉપશમ અથવા ક્ષય કર્યો છે
અને સૂક્ષ્મ લોભને ઉપશમ અથવા ક્ષય કરવાનો બાકી છે તે સ્થિતિમાં સૂમ લેભના પૂર્વ રસસ્પર્ધાના રસવિપાક અનુભવતો અને તેના અપૂર્વ રસસ્પર્ધકોને ઉપશમ અથવા ક્ષય કરતે જીવ, સૂક્ષ્મસં૫રાયચારિત્ર સંપન્ન છે. આ ચારત્રિને કાલ માત્ર અંતમુહૂર્તાને છે; તેના અંતે જીવ સૂમલભનો ઉપશમ અથવા ક્ષય કરે છે. ઉપશમ અથવા ક્ષેપક એણિએ બે પ્રકારે કોણી કરનારમાંના કેઈપણ એક પ્રકારના જીવને સૂક્ષ્મસંપરાય ચારિત્ર હોય છે.
