________________
૨૬
હેતે અનાદિ યા આદિ એવા અજ્ઞાનને સ`સ્કાર એ વ્યકત મિથ્યાત્વ છે. સાન મિથ્યાત્વ એ જીવને શલ્યરૂપ છે. કાંટા વાગતા જીવ જેમ આકુલવ્યાકુલ બને છે અને તે તે સિવાય બોજો વિચાર કરી શકતા નથી તેમ જીવને મિથ્યાત્વરૂપ શલ્ય સસારના વિષયની આસકિતમાં આકુલવ્યાકુલ રાખ્યા કરે છે અને તેને નિજના આત્માના લાભકારી સદ્વિચાર કે સત્પ્રવૃત્તિને થવા પણુ દેતું નથી.
બારમા ક્ષણુમેહ ગુરુસ્થાને અને તે પછી જીવન્મુકત જીવતે અને સિદ્ધના જીવને પાપસ્થાનક હેાતાં નથી; ખાકીના સંસારી જીવતે તેના સંસ્કાર અનુસાર ન્યૂનાધિક પાપસ્થાનકની પ્રવૃત્તિ હાય છે.
લેશ્યાઃ
વિચાર, વાણી અને વન-આચાર એ દરેકની પ્રવૃત્તિના પરિ ણામે તથા પ્રકારના પુદ્ગલની સહાયથી ઉદ્ભવતી વિચારપરંપરા એ જીવને હાતી લેસ્યા છે. પુદ્ગલ સ્વરૂપ એવી આ લેશ્યા આત્માના પરિણામરૂપ છે. જે જે પ્રકારની વિચારપરપરા જીવને ઉદ્ભવે છે તે તે પ્રકારે તેના પરિણામમાં પરિવર્તન થતું રહે છે. જીવને કાઇવાર અશુભ પ્રવૃત્તિના, તેમાં રાચીમાસી રહેવાના, તેમાં રમમાણુ બનવાના અને તેમાં રત બનવા અંગે વિચારપરંપરા જાંગે છે ત્યારે તેના આત્માના પરિણામ તે તે સ્વરૂપના બને છે; તેવીજ રીતે તેને કાઇ ક્રાઇવાર શુભપ્રવૃત્તિના, તેમાં રાચવામાચવાના, તેમાં રમમાણુ બનવાના અને તેમાં રત બનવાની વિચારપરપરા જાગે છે ત્યારે પણ તેના આત્મપરિણામ તે સ્વરૂપના બને છે. આ ઉપરાંત શુભ અશુભપ્રવૃત્તિ વિના ખીજાએની પ્રવૃત્તિના દર્શીનથી પણ જીવને આ પ્રકારની વિચારપરંપરા અને આત્માના પરિણામ અની રહે છે. જીવની માનસિક, વાચિક, અને કાયિક પ્રવૃત્તિના પ્રતિબિંબરૂપ આત્મપરિણાપ જે પુદ્ગલ રૂપ છે તે લેમ્પા છે.
