________________
૧૧૪૦
બત્રીશીના સથવારે-કલ્યાણની પગથારે-૮ તો પણ મનમાં ખેદ વગેરે ધારણ કરી પાપાનુબંધો ન ઉપાર્જવા... પણ ઉલ્લાસને અકબંધ જાળવી રાખી પુણ્યાનુબંધો વધારવા.
(૪) પુણ્યાનુબંધી પાપ: અપુનર્બન્ધક કે અવિરતસમ્યક્તી વગેરે, મનમાં, આ ખોટું કરી રહ્યો છું એવું સંવેદન ને તેથી એનો ખેદ હોવા છતાં, મોહવશાત્ વિષય-વિલાસ વગેરે કરે, એમાં સુખ અનુભવે... ત્યારે પુણ્યાનુબંધી પાપ બંધાય છે. એમ તીવ્રપણે પાપ બાંધ્યા પછી (પાપાનુબંધી પાપ બાંધ્યા પછી) એનો પારાવાર પશ્ચાત્તાપ કરે, તો પ્રથમ નંબરે પાપ જ ધોવાઈ જાય... પણ જો પાપ નિકાચિત થઈ ગયું હોય તો, પાપ નાશ ન પામી શકે, પણ પાપાનુબંધો પુણ્યાનુબંધમાં ફેરવાઈ જાય, ને તેથી પુણ્યાનુબંધી પાપ થાય. એમ, પાપાનુબંધી પાપ બાંધ્યા પછી તીવ્રરસ-પ્રબળ શુભ પ્રણિધાનપૂર્વક સદનુષ્ઠાન કરે તો પણ પૂર્વના પાપાનુબંધો તૂટી પુણ્યાનુબંધો ઊભા થવા માંડે છે. જેમકે નન્દનરાજર્ષિના ભવમાં પ્રભુવીરે કરેલી સાધનાથી, શધ્યાપાલકના કાનમાં સીસુ રેડવા વગેરેના કારણે બંધાયેલા પાપના અશુભ અનુબંધો તૂટી જઈ શુભાનુબંધો ઊભા થયા.. ને તેથી પ્રભુવીરના ભવમાં કાનમાં ખીલા ઠોકાવા વગેરે ભયંકર ઉપસર્ગ રૂપે એ પાપ ઉદયમાં આવવા છતાં પ્રભુવીરને દુર્બુદ્ધિ ન જાગતાં, સમભાવે સહન કરવાની સુબુદ્ધિ જ આવી.
(૫) નિરનુબંધ પાપ ઃ ગતાનુગતિક રીતે, શૂન્યમનસ્કપણે પાપક્રિયા થાય તો, તેમજ રસપૂર્વક પાપ કર્યા પછી પાછળથી તેને સમકક્ષ પશ્ચાત્તાપ હોય તો પાપ નિરનુબંધ બને છે.
(૬) પાપાનુબંધી પાપઃ વિષય-કષાયનું તીવ્ર પ્રણિધાન તથા તીવ્ર હિંસા વગેરેના કે કષાયાદિના અશુભોપયોગ પૂર્વક પાપક્રિયા કરવાથી પાપાનુબંધી પાપ બંધાય છે. એમ નિરનુબંધ પાપ કર્યા પછી પાછળથી એની અનુમોદના, અશુભપ્રણિધાન કે તીવ્રરસે અન્ય