________________
૯૧૮
બત્રીશીના સથવારે-કલ્યાણની પગથારે શક્તિ કરતાં વિલક્ષણ શક્તિ હોય છે. એમ આ સદ્યોગારંભકજીવને પહેલેથી જ અન્ય જીવો કરતાં વિશિષ્ટ શક્તિ હોય છે, એટલે કે જાત્યમોરના ઈંડાં- ૨સવગેરેમાં એક એવું વિશેષ સામર્થ્ય રહ્યું હોય છે, જે આગળ જતાં મોરને વિશિષ્ટતા અર્પી જાત્યમોર બનાવે છે. એમ સઘોગારંભક વિશિષ્ટ જીવો માતાના ગર્ભમાં આવે ત્યારથી જ અત્યુચિત ક્રિયાવાળા હોય છે. એટલે જ પાંચમા ભગવાનનો જીવ માતાના ગર્ભમાં આવ્યો. ને માતા બધી બાબતોમાં નિશ્ચય કરવામાં સુમતિ=સારી બુદ્ધિવાળા થયા. તેથી પ્રભુનું નામ ‘સુમતિ’ રખાયું, પંદરમા પ્રભુ ગર્ભમાં આવવા પર માતા સુધર્મવાળા થયા, તેથી ભગવાનનું નામ ‘ધર્મજિન' રખાયું. વીશમા ભગવાન ગર્ભસ્થ થવા ૫૨ માતા અને પિતા સારા વ્રતવાળા બન્યા. તેથી ‘મુનિસુવ્રત’ નામ રખાયું. અલબત્ત આ ક્રિયાઓ એ માતા વગેરેની છે, છતાં એ ગર્ભના પ્રભાવે હોવાથી વસ્તુતઃ ગર્ભ તરીકે રહેલા સદ્યોગરંભક જીવની જ છે. ગર્ભાવસ્થા બાદ પણ તેઓની ઉચિતક્રિયા જ હોય છે. કારણ કે સર્વ પ્રયોજનોમાં ઔચિત્ય સેવનારા, અક્ષુદ્ર, પ્રેક્ષાવાન્, શુભઆશયવાળા, અવસરના જ્ઞાતા અને અવંધ્યચેષ્ટાવાળા જીવોને જ યોગમાર્ગના અધિકારી કહેલા છે.
આ વિષયશુદ્ધ, સ્વરૂપશુદ્ધ અને અનુબંધશુદ્ધ અનુષ્ઠાનમાં ત્રીજું અનુબંધશુદ્ધ અનુષ્ઠાન ફળવાળા ન્યાગ્રોધાદિ વૃક્ષના સીજમાંથી અંકુરનો ઉદ્ગમ થવા જેવું હોય છે, કારણ કે એ શુભઅનુબંધના સારવાળું હોય છે. આ ભિન્નગ્રન્થિક જીવોને હોય છે.
બીજમાંથી અંકુરો ફૂટે એટલે પછી એ વૃક્ષ ક્રમશઃ ઠેઠ ફલપ્રાપ્તિ સુધી વિકસે છે. એમ જેમાં શુભઅનુબંધાત્મક સાર રહ્યો છે તે અનુષ્ઠાન પણ ઉત્તરોત્તર અનુષ્ઠાનને આપતાં આપતાં, ઠેઠ મોક્ષાત્મક ફળની પ્રાપ્તિ સુધી પહોંચે છે, માટે એને સીજમાંથી અંકુરો ફૂટવા જેવું કહ્યું છે.
