Page Text
________________
5
[ कर्णिकासमन्विता उपदेशमाला । गाथा - ३०१-३०७] क्रोधादयश्चत्वारः हासादयश्च षट्, इमे सर्वे कलहहेतुत्वात् प्रत्यक्षकलयः । उपलक्षणं चेदम् - यावता सर्वाऽनर्थकारणमिमे सर्वेऽपीति ॥३०१ ||
'तत्त्वभेदपर्यायैर्व्याख्या' इति न्यायात् क्रोधपर्यायान् सदोषानाह
20
४१०
निच्छोटनं निर्भर्त्सनमनुस्वारलोपात्, निरनुवर्त्तित्वम् असंवासः कृतनाशश्च असाम्यम् । अमून्यपि 10 क्रोधकार्यत्वेन फलहेतूपचारात् क्रोधशब्देनोच्यन्ते । एतान्याचरन् जन्तुर्बध्नाति घनं गाढं चिक्कणं निबिडतया दुर्मोचं कर्म ज्ञानावरणीयादीति ॥ ३०३ ॥ मानाभिधानान्याह
25
कोहो कलहो खारो, अवरुप्परमच्छरो अणुसओ य । चंडत्तणमणुवसमो, तामसभावो य संतावो ॥३०२॥
क्रोधः कलहः क्षारः परस्परमत्सरोऽनुशयश्च चण्डत्वमनुपशमस्तामसभावश्च सन्ताप इति ॥३०२॥ निच्छोडण निब्धंच्छण, निरणुवत्तित्तणं असंवासो ।
कयनासो य असम्मं, बंधइ घणचिक्कणं कम्मं ॥ ३०३ ॥
15 1130811
माणो मयहंकारो, परपरिवाओ य अत्तउक्करिसो ।
परपरिभवो विय तहा, परस्स निंदा असूया य ॥ ३०४ ॥
मानो मदोऽहङ्कारः परपरिवादश्च आत्मोत्कर्षः परपरिभवोऽपि च तथा परस्य निन्दा असूया च
हीला निरोवयारित्तणं, निरुवणामया अविणओ य ।
परगुणपच्छायणया, जीवं पाडंति संसारे ॥ ३०५ ॥
हीला निरुपकारित्वं निरवनामता अविनयश्च परगुणप्रच्छादनता, एतानि सर्वाणि मानपर्यायवाचकानि, सेव्यमानानि जीवं पातयन्ति संसारे इति ॥ ३०५ ॥
अथ मायापर्यायानाह
मायाकुडंग पच्छन्नपावया कूडकवडवंचणया । सव्वत्थ असब्भावो, परनिक्खेवावहारो य ॥३०६॥
माया कुडङ्गः प्रच्छन्नपापता, कूटं कपटम् अनुस्वारलोपात्, वञ्चना सर्वत्रासद्भावः परनिक्षेपा
उपहारश्च ॥ ३०६ ॥
छल छउम संवइयरो, गूढायारत्तणं मई कूडिला ।
वीसंभघायणं पि य, भवकोडिसएस विनडेन्ति ॥ ३०७ ॥
छलं छद्मं संव्यतिकरो गूढाचारत्वं मतिः कुटिला । विश्रम्भघातनमपि चैतानि प्रागुक्तन्यायात् मायाशब्देनोच्यन्ते । तानि भवकोटिशतेषु विनाटयन्ति विडम्बयन्ति तत्कारिणं जीवमिति ॥३०७॥
१. विश्वस्त... CI
| SR No. | 022274 |
| Book Title | Updeshmala |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Kirtiyashsuri |
| Publisher | Sanmarg Prakashan |
| Publication Year | 2013 |
| Total Pages | 564 |
| Language | Sanskrit, Gujarati |
| Classification | Book_Devnagari & Book_Gujarati |
| File Size | 19 MB |