________________
(૪૪) उपजीव्यधनं लुंचन दंड्यश्चाष्टगुणैस्ततः ॥ उत्तमेन भवेदंड्यश्चौरं जारं च मुंचतः ॥ १९ ॥ मृतांगोत्सृष्टविक्रेता गुरोस्ताडयिता नरः॥ भूपयानासनस्थायी दंड्यः स्यादुत्तमेन च ॥ २० ॥ नेत्रभेदनकर्ता यो दंडयापंचशतेन सः ॥ जीवतो द्विजरूपेण शूद्रस्याष्टशतो द्रम्मः ॥२१॥ पराजितोपि यो मन्ये जितोस्मीत्यभिमानतः॥ राजद्वारे तमाकृष्य दंडयेद्विगुणेन च ॥२२॥
માટે અપરાધ કર્યો હોય તેમ છતાં પણ સ્ત્રી, બ્રાહ્મણ તથા તપસ્વીઓનાં અંગ છેદ કે વધ કરવો નહિ, પરંતુ દેશ નિકાલ કરવા. વાણીઓ થઈને મંસ વેચે; અથવા ખોટું સોનું વેચે તેનું પ્રથમ અંગ કાપીને જલ્દીથી દંડ કરે, મનુષ્યના પ્રાણ લેનારા ચરિના જેટલા દંડને પ્ય છે. તેના કરતાં એ દંડ ગાય, હાથી, ઉંટ ઇત્યાદી મોટાં પ્રાણિયેના વધને છે. નાનાં પ્રાણીને મરનારને બસ કામના સિક્કાને દંડ કર. મૃગ પક્ષીને નાશ કરનારને પચાસ કામના સિકાનો દંડ કરે, બકરાં, ઘેટાં અને ગધેડાને મારી નાંખનારને પાંચ માસા સોનાથી દો. કુતરા તથા ભુડિયાને મારનારને બે માસા દંડ કરે. ને ભક્ષણ કરવાની વસ્તુ બ્રાહ્યણ ભક્ષણ કરે તે તેને ઉ ત્તમમાં ઉત્તમ દંડ કર. ક્ષત્રીયને મધ્યમ અને વૈશ્યને કનિષ્ટ દંડ કરે. શન વિસ્પના કરતાં અર્થો દડ કરવો. રાજાની નીંદા કરનાર તેનું અનિષ્ટ બોલનાર તથા તેના ખાનગી વિચારને ઉઘાડા પાડનાર
