________________
( ૧૦ )
ધર્મ તથા ન્યાયને અનુરાગી. આળસ વગરના, રમાનંદી, બહુધા કીર્તિના ભુખ્યા, એટલા ગુણવાળા પુરૂષો રાજાની નોકરીમાં રહેવા ગ્યા છે. સઘળા નેકર વર્ગનાં એ સામાન્ય લક્ષણ કમાં. સ્વામિએ વિશ્વ સથી જે કામ સે તેમાં પ્રમાદ ન કરતાં તેની ઇચ્છા પ્રમાણે અને વશ્ય કરવું પ્રજાને પિડવી નહિ અને રાજાનું કાર્ય બગાડવું નહિ; ન્યાયથી ધન મેળવવું; કઈ દિવસ સાપરી સત્યને દોડવું નહિ. પ્રજા તથા રાજાના ધનપર કદિ ઇચ્છા કરવી નહિ. ઉપર પ્રમાણે સર્વ નકર વને સદા શીખામણ આપવી.
दूतलक्षणानि. मध्वाम्लकटुतिक्तेषु वाग्भेदेषु विचक्षणाः ॥
औत्पत्तिकपादिधीयुक्ताः शीघ्रकार्यविधायिनः ॥९७ ॥ विनीताः स्वामिभक्ताश्च स्वामिकार्यकतत्पराः ॥ सर्वभाषासु दशाश्च प्रायेण स्युविजाश्चराः ॥ ९८ ॥
મીઠી, ખાટી, તીખી તથા કડવી એ પ્રકારના વાણી ભેદમાં વિચક્ષણ, સમય સૂચક્તા આદી બુદ્ધિ વાળા, શીધ્ર કાર્ય કરનારા, વિનય વાળા, સ્વામિભક્ત, ધણીના કાર્યમાં તત્પર, સઘળી ભાષાઓને જ્ઞાન વાળા દૂત હોવા જોઈએ. ઘણું કરીને દૂત બ્રામણજ હોઈ શકે.
स्वस्वामिने वृथोत्साहो न देयो रभलात्कदा ॥ परप्रसादो नापेक्ष्यः कार्य सत्यनिवदनम् ॥९९ ॥ स्वामिप्रतापसंवृद्धिः कार्या सर्वत्र च त्वया ॥ सात्वान्यभावं तद्वाच्यं यत्स्यात्स्वाम्यर्थसाधकम् ॥१०॥ तेषां विज्ञापनं सम्यक् श्रुत्वा मंत्रियुता नृपः ॥
