________________
(१०) કરવામાં જરા આળસ કરવું નહિ. વળી હે રાજન! લોભ-ધ તથા અભિમાનથી કોઈનો દંડ કરે નહિ. પણ હમેશાં તેમના ગુનાના પ્રમાણમાં શીક્ષા કરવી. પિતાનું હિત ઇચ્છનાર રાજાઓએ પ્રજા પાલન, દેશ આબાદી તથા પિસાનો જમાવ નીતિથી કરે; કદી પણ તેણે ન્યાય માર્ગનું ઉલ્લંઘન કરવું નહિ. અન્યાય કરનાર રાજા આ લોક તથા પર લોકમાં દુઃખ ભોગવે છે. કહ્યું છે કે અપરાધિને દંડ, પુરૂષને સકાર, ન્યાય માર્ગથી ભંડારને વધારે, અપક્ષપાત તથા શત્રુઓથી દે. શિનું રક્ષણ એ પાંચ રાજાઓના યજ્ઞ કહ્યા છે.
अंगरक्षान्सौविदल्लान् मंत्रिणो दंडनायकान् ॥ सूपकारान् द्वारपालान् कुर्याद्वंशक्रमागतान् ॥ ४५ ॥ वर्जयेत्मृगयां द्यूतं वेश्यां दासी परस्त्रियः ॥ सुरां ववनपारुष्यं तथा चैवार्थदूषणम् ॥ ४६ ॥ वृथार्थदंडपारुण्यं वाद्यं गीतं तथाधिकम् ॥ नृत्यावलोकनं भूयो दिवा निद्रा च संततम् ॥ ४७ ॥ परोक्षनिंदा व्यसनान्येतानि परिवर्जयेः ॥ न्यायान्यायपरामर्श नीरक्षीरविवेचने ॥ ४८ ॥ न पक्षपातो नोद्वेगस्त्वया कार्यः कदाचन ॥ स्त्रीणां श्रीणां विपक्षाणां नीचानां रसितागसां ॥ ४२ ॥ मूर्खाणां चैव लुब्धानां मा विश्वासं कृथाः क्वचित् ॥ देवगुवाराधने च स्वप्रजानां च पालने ॥ ५० ॥ पोव्यपोषणकार्य च मा कुर्यात्प्रतिहस्तकान् ॥ कार्यः संपदि नोत्सेको धैर्यछेदो न चापदि ॥ ५१ ॥ एतद्वयं निगदितं बुधैरुत्तमलक्षणम् ॥ शास्त्रैर्दा मैः प्रपाभोज्यैः प्रासौदश्च जलाशयैः ॥ ५२ ॥
